Dupe: Ένας νεολογισμός για την τουριστική Σαντορίνη
Η τουριστική βιομηχανία, κινητοποιεί στις παρυφές της και μια άλλη δυναμική οικονομική δραστηριότητα. Τον ειδικό τύπο, που τις περισσότερες φορές, συνδέεται με ταξιδιωτικούς οργανισμούς και εταιρείες ή αποτελεί ανεξάρτητο κομμάτι της ειδησεογραφίας σε έντυπα και εφημερίδες. Κύριος σκοπός, είναι να αναδεικνύει τα πλεονεκτήματα ενός προορισμού ή να στηλιτεύει τα κακώς κείμενα και να καταρτίζει κάθε είδους λίστες, με αξιολογήσεις, οδηγούς και συμβουλές. Πολλές φορές μάλιστα, οι καταγραφές γίνονται από συντάκτες που ουδέποτε έχουν επισκεφτεί τους τόπους που περιγράφουν, περιοριζόμενοι σε «κόπυπάστε» ή ακόμα και επινοώντας πράγματα.
Σοβαρή αύξηση επιρροής, γνωρίζουν και οι λεγόμενοι «Ινφλουένσερς» των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, με κάποιους από αυτούς να κερδίζουν είτε σεβαστά ποσά, είτε δωρεάν διευκολύνσεις και παροχές -συχνά με ελάχιστα συγκεκαλυμένα εκβιαστικό τρόπο- σε τόπους και επιχειρήσεις για τους οποίους μετά, θα καταγράψουν «αυθόρμητα» την εμπειρία τους.
Μαζί με αυτούς, που θα εξιδανικεύσουν τα πλεονεκτήματα, μεγάλο μερίδιο έχουν και εκείνοι που θα επιχειρήσουν να αποδομήσουν, ένα προορισμό υπερτονίζοντας -υπαρκτά παρά ταύτα- προβλήματα. Δίπλα στα εκατομμύρια φωτογραφιών και βίντεο με τα θεαματικά ηλιοβασιλέματα της Σαντορίνης, έρχεται η φωτογραφία με τα κατάμεστα σοκάκια της Οίας. Μαζί με τον Πύργο του Άιφελ η ουρά που περιμένει να ανέβει σε αυτόν. Παράλληλα με τα κανάλια και τις γόνδολες της Βενετίας, τα πλήθη που συνωστίζονται στην πλατεία του Αγίου Μάρκου. Υπαρκτά όλα, φυσικά. Και σε μεγάλο βαθμό προβληματικά. Αλλά, μάλλον δύσκολα αλλάζουν τη «μιμητική επιθυμία» του δυνάμει επισκέπτη που δεν πάει κάπου μόνο για το τοπίο και τις παροχές, αλλά και επειδή «εκεί πάνε όλοι». Έχει περιγράψει επαρκώς τη «μιμητική επιθυμία», ο Ρενέ Ζιράρ.
Τελευταία, ξεκίνησε μια άλλη τάση. Περιγράφεται με τον αγγλικό όρο «Dupes». Και αφορά τουρίστα, ταξίδι η προορισμό. Στην ουσία έχει αναφορά τις λέξεις duplicate, δηλαδή αντίγραφο (κυρίως για προϊόντα απομιμήσεις των αυθεντικών) και «Dupe» που προσδιορίζει τον αφελή, το θύμα μιας παραπλάνησης. Αναφέρει χαρακτηριστικά δημοσίευμα του ELLE: «Οι Destination Dupes είναι η ταξιδιωτική τάση που πρέπει να γνωρίζετε για το 2024. Γιατί να μην ανταλλάξουμε τη Σαντορίνη με την Πάρο, τη Λισαβόνα με το Παλέρμο ή το Λονδίνο με το Λίβερπουλ;». Αντίστοιχα δημοσιεύματα στο Huffington Post, ενώ σε πολλές βρετανικές και αμερικανικές εφημερίδες, τέτοιες αναφορές είναι πλέον συχνότατες. Τα δε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Tiktok, βρίθουν.
Η Πάρος ως dupe
Το αντίγραφο-απομίμηση της Σαντορίνης, είναι πλέον η Πάρος. Χαρακτηριστικό, το δημοσίευμα του ConteNast Traveller, που αναδημοσιεύεται με καταιγιστική συχνότητα: «Με την παγκοσμίου φήμης όμορφη εμφάνισή της και μερικά από τα καλύτερα ξενοδοχεία στην Ελλάδα , η Σαντορίνη κυριαρχεί εδώ και καιρό ως το ελληνικό νησί με τις περισσότερες επισκέψεις – περίπου δύο εκατομμύρια επισκέπτες κάθε χρόνο. Όμως, με το αυξανόμενο πλήθος που διαγκωνίζεται και τις υψηλές τιμές στο νησί, ιδιαίτερα την κορύφωση του καλοκαιριού, το φιλικό και πιο προσιτό νησί της Πάρου γίνεται μια trending εναλλακτική, ή όπως θα το έλεγε η Tiktok, ένας «destination dupe».
Σύμφωνα με την Expedia Group , η οποία κυκλοφόρησε πρόσφατα τον οδηγό ταξιδιωτικών τάσεων Unpack ’24 , οι αναζητήσεις πτήσεων προς την Πάρο το 2023 αυξήθηκαν κατά 193 τοις εκατό σε σύγκριση με πέρυσι. Άλλοι μοντέρνοι προορισμοί στην έκθεση περιλαμβάνουν το Λίβερπουλ ως εναλλακτική στο Λονδίνο και το Μέμφις ως εναλλακτική λύση στο Νάσβιλ».
Φυσικά, δεν κρύβεται δάκτυλος της Πάρου, πίσω από αυτά. Ούτε το νησί, πρέπει να θεωρηθεί αντίπαλος, επειδή άλλωστε το «destination dupe», μπορεί ίσως να αποδοθεί στα ελληνικά και ως «προορισμός (επιλογή) της παρηγοριάς». Αγγίζει όμως ένα πολυσυζητημένο και μάλλον θολό σημείο, που κάποιοι ίσως κάνουν παντιέρα. Το «υψηλές τιμές». Αυτό, αντανακλά μια ισοπεδωτική και ομογενοποιητική αντίληψη και φυσικά δεν είναι γενικός κανόνας. Οι επιλογές στη Σαντορίνη, κυρίως για διαμονή και εστίαση, είναι τόσο πολλές και ποικίλες που δεν αποκλείουν σχεδόν κανένα βαλάντιο. Η τιμή, γίνεται «υψηλή», όταν ο βαθμός εκπλήρωσης της προσδοκίας του επισκέπτη, πελάτη, καταναλωτή, είναι χαμηλός.
Αλλά, ο μεγαλύτερος κίνδυνος που μεσοπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα μπορεί να πλήξει την τουριστική οικονομία του νησιού, είναι οι ιλιγγιώδεις εκπτώσεις που γίνονται την εποχή του «μεγάλου φόβου» για τις μειωμένες κρατήσεις-πωλήσεις-καταναλώσεις και επανέρχονται στο αρχικά αναγγελθέν ή σύνηθες ύψος τους, μόλις ο φόβος κατευναστεί. Τότε, ο επισκέπτης θα γίνει καχύποπτος, θα οσμιστεί πιθανή «αρπαχτή» ή θα προτιμήσει τελικά έναν «destination dupe». Με τη λογική, ότι αφού το πρωτότυπο, μετατρέπεται σε καρικατούρα του εαυτού του, γιατί να μην προτιμηθεί ένα κάπως αξιοπρεπές αντίγραφο;.
