ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ 2018 – ΣΚΕΨΕΙΣ ΕΝΟΣ ΑΠΛΟΥ ΠΟΛΙΤΗ
ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΛΕΥΤΕΡΗ ΣΥΡΙΓΟΥ-ΤΕΩΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΗΣ ΕΣΘΠ-SANTOWINES
“ Αγαπητοί Συντοπίτες μου,
Με την ευκαιρία πραγματοποίησης του 13ου αναπτυξιακού συνεδρίου της περιφέρειας νοτίου
Αιγαίου, που έγινε αυτές τις ημέρες στην Ρόδο και θα ολοκληρωθεί τον Μάϊο στην Σύρο , θέλω να
καταθέσω μερικές σκέψεις μου ως απλός πολίτης που ζεί από κοντά , τουλάχιστον από το 1982 ,
τα χρόνια προβλήματα των νησιών μας και όχι μόνο. Ενδεχομένως αρκετά απ’ αυτά ήδη να τα γνωρίζετε
γι’ αυτό συγχωρέστε με για τον χρόνο που σας κλέβω.
ΒΑΣΙΚΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ:
- Είναι γνωστό ότι με την εφαρμογή της συνθήκης του Μάστριχ ήταν μαθηματικά βέβαιο ότι σε λίγα
χρόνια θα διαλυόταν η Βιοτεχνία , η μικρή βιομηχανία , η μεταποίηση και η αγροτική παραγωγή.
Θα ωφελούνταν μόνο οι εμπορικές εταιρείες και κυρίως οι πολυεθνικές που θα διακινούσαν ελεύθερα
τα κεφάλαια τους – εμπορεύματα και χωρίς να πληρώνουν φόρους σε καμία χώρα.
Η ναυτιλία μας μπορεί να έχει τον σημαντικότερο στόλο στον κόσμο χαρακτηρισμένα Ελληνόκτητα πλοία,
όμως έχουμε μόνο τον τίτλο της ΚΤΗΣΗΣ και όχι της ΝΟΜΗΣ. Αφού πλέον τα πληρώματα που δουλεύουν
δεν είναι Έλληνες (ενδεχομένως να είναι μόνο ο Πλοίαρχος για τα δύσκολα ) αλλά Ρουμάνοι, Φιλιππινέζοι κ.ο.κ
- << Οι στημένοι ηγέτες >> της τότες ΕΟΚ υπέγραψαν την καταδίκη των χωρών τους . Με καραμέλα τον
τάχα ανταγωνισμό που θα φέρει ευημερία και ειρήνη στον κόσμο γενικότερα έπεισαν τον κόσμο ότι
υπέγραψαν για το καλό τους (και χωρίς να ρωτήσουν κανέναν – βλέπε Ανδρέα ούτε καν την κεντρική του
επιτροπή) . Μα για ποιόν ανταγωνισμό μπορούμε να μιλάμε με ανοικτά τα σύνορα. Είναι σαν να τρέχουμε
ποιος θα βγεί πρώτος στα 500m και ο ανταγωνιστής σου ξεκινάει από τα 300m και εσύ από το μηδέν.
Μαδαγασκάρη 0,50 ευρώ το μεροκάματο, Ινδία 2 , Βουλγαρία 3 , Ταυλάνδη 3 κ.ο.κ.
Δηλαδή για τα ίδια προιόντα ο Ευρωπαίος – Έλληνας πληρώνει 20 ευρώ μεροκάματο και ο Ινδός π.χ. 2-3
και τα πουλάει ελεύθερα στην Ευρώπη. Και τι κάνουμε εμείς μπρίκια κολλάμε ? Αυτός είναι ανταγωνισμός?
- Κατά συνέπεια όποιος μιλάει για ανάπτυξη στον πρωτογενή και δευτερογενή παραγωγικό τομέα
(εκτός μεμονωμένων περιπτώσεων) ή δεν έχει αντιληφθεί το οικονομικό περιβάλλον ή μιλάει εκ του πονηρού
(και δεν είναι λίγοι αυτοί). Την στιγμή μάλιστα που όλοι γνωρίζουν ότι τις δεκαετίες 80 και 90 αντί να
σπρωχτούν οργανωμένα με τοπικά γραφεία ανάπτυξης (βλέπε όπως παλαιά γραφεία γεωργικής ανάπτυξης)
οι αγρότες , οι βιοτέχνες , οι μεταποιητές κ.ο.κ φαγώθηκαν τόσα προγράμματα τάχα σε μελέτες.
- ΤΟ ΜΟΝΟ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΜΕΙΝΕΙ ΚΑΙ ΥΠΑΡΧΕΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΙΝΑΙ Η ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΜΑΣ.
Και αυτό γιατί τα νησιά μας , οι παραλίες μας , οι θάλασσες μας , ο ήλιος μας , οι κλιματολογικές συνθήκες ,
οι αρχαιότητες μας , ο πολιτισμός μας και γενικά η κουλτούρα μας , είναι προτερήματα που δεν μπορούν
να μεταφερθούν αλλού.
Δηλαδή ενώ έχουν διαλυθεί όλα σχεδόν τα εργοστάσια , πρωτογενούς και δευτερογενούς παραγωγής
(βλέπε βιομηχανική ζώνη Βόλου , ζήτημα εάν υπολειτουργούν 2-3 από τα 230) τα μόνα που έχουν
μείνει είναι 25 με 30 μεγάλα εργοστάσια τουρισμού , όπως π.χ. Μύκονος , Κέρκυρα , Σαντορίνη , Ρόδος κλπ.
- Τα μεγάλα αυτά εργοστάσια ταξιδεύουν μόνα τους με τύχη το άγνωστο εδώ και πολλά χρόνια. Η όποια
στρεβλή ανάπτυξη τους έχει γίνει από μόνη της στην τύχη. Η διαχείριση αυτών των μεγάλων εργοστασίων
έχει αφεθεί στην τοπική αυτοδιοίκηση Α’ ΚΑΙ Β’ βαθμού.
Δημοκρατικό ακούγεται η διαχείριση να γίνεται από τις τοπικές αρχές , όμως ΔΕΝ ΕΠΑΡΚΟΥΝ για τα μεγάλα
αυτά εργοστάσια (κυρίως για αυτά που μεγάλωσαν γρήγορα).
Οι εκλεγμένες αρχές δεν επαρκούν αριθμητικά και ποιοτικά (ειδικότερα με το περιορισμένο προσωπικό και
με τον υπάρχον υπαλληλικό κώδικα). Πολύ περισσότερο για αποφάσεις που η εφαρμογή τους θίγουν
τοπικά συμφέροντα είναι σχεδόν αδύνατο να εφαρμοστούν λόγω πίεσης γνωστών & εκλογικών συμφερόντων.
- ΚΑΤΙ ΟΜΩΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΑΡΧΙΣΕΙ Η ΟΛΙΣΘΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΕΥΣΗ ΚΑΙ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ
(αν δεν έχει ήδη αρχίσει η ολίσθηση) ΜΕ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΤΗΝ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΑΥΤΩΝ
ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΩΝ. Μπορεί να ενοχλεί η λέξη εργοστάσιο. Αλλά η πραγματικότητα αυτή είναι.
ΟΙ ΛΟΓΙΚΕΣ ΠΟΥ ΛΕΝΕ , << ΟΤΙ ΑΦΟΥ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΟΥΜΕ – ΠΡΟΩΘΗΣΟΥΜΕ ΤΙΣ ΑΝΑΓΚΑΙΕΣ
ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΗΣΕΙ ΤΟ ΝΗΣΙ (εργοστάσιο) ΤΟ ΚΥΡΗΣΟΥΜΕ ΚΟΡΕΣΜΕΝΟ ΚΑΙ ΚΑΘΑΡΙΣΑΜΕ >> ,
είναι λογικές ευθυνοφοβίας και στρουθοκαμηλισμού. Τα προβλήματα δεν λύνονται κλείνοντας τις πόρτες.
ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ ΜΕΡΙΚΕΣ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ:
Με βάση την παραδοχή ότι οι υποδομές για την αντιμετώπιση του υπάρχοντος τουριστικού ρεύματος
(τουλάχιστον για το εργοστάσιο που λέγεται Σαντορίνη) είναι σχεδόν επαρκείς για την δεκαετία του 80
και ούτε κουβέντα για περαιτέρω αύξηση. Και όμως όταν ένα εργοστάσιο δουλεύει καλά η αύξηση της
παραγωγικότητας του ωφελεί τους πάντες και κυρίως την εθνική οικονομία.
Για να αυξηθεί η παραγωγικότητα χρειάζεται βούληση , τεχνογνωσία , πρωτοβουλίες , καλή διαχείριση των
Οικονομικών πόρων , αποφασιστικότητα , ευνοϊκό νομοθετικό πλαίσιο , οργάνωση και προθυμία για δουλειά.
Η τουριστική βιομηχανία ( και ειδικότερα οι γρήγορα αναπτυσσόμενοι προορισμοί ) πρέπει να αντιμετωπισθεί
σε κεντρικό επίπεδο , όπως παλαιότερα αντιμετωπίσθηκαν συγκροτημένα οι βιομηχανικές ζώνες και έδωσαν
στην ΄μικρή βιομηχανία μας τον χώρο αλλά κυρίως τις υποδομές για την ομαλή λειτουργία των εργοστασίων
και την ανάπτυξη τους ( το ότι διαλύθηκαν τα περισσότερα στη συνέχεια δεν φταίνε οι ζώνες αλλά η
παγκοσμιοποίηση όπως αναφέρω παραπάνω και η κατάργηση του συστήματος δασμών που εξισορροπούσε
το κόστος παραγωγής κάθε χώρας με διαφορετικό νόμισμα και διαφορετικό κόστος ζωής ).
Οι 25 βιομηχανικές ζώνες σ όλη την Ελλάδα πρόσφεραν και προσφέρουν (αν και μερικές υπολειτουργούν γι’
άλλους λόγους) συγκροτημένα το υπόβαθρο για την ανάπτυξη των επιχειρήσεων που δρούσαν εντός αυτής.
Ενδεικτικά η προσφορά τους. Χωροταξία και προστασία του περιβάλλοντος , δίκτυα αποχέτευσης γενικά , δίκτυα
ύδρευσης και ηλεκτροφωτισμού , Τηλεπικοινωνιακά δίκτυα , οδικά δίκτυα , ηλεκτροφωτισμός οδικών δικτύων ,
μονάδες καθαρισμού αποβλήτων , πυροσβεστικοί σταθμοί , δίκτυο φυσικού αερίου , διαχείριση αυτών κλπ.
Με την ίδια λογική σε κεντρικό επίπεδο προσαρμοσμένη στην τουριστική βιομηχανία (καθ’ όσον είναι άλλο
προϊόν ο τουρισμός) πρέπει να αντιμετωπισθεί η διαχείριση και η ανάπτυξη των τουριστικών προορισμών.
Ένας επί πλέον λόγος που πρέπει να γίνει συγκροτημένα σε κεντρικό επίπεδο η αντιμετώπιση του τουριστικού
προϊόντος είναι ότι το προϊόν αυτό είναι ο Άνθρωπος και όχι ένα ψυχρό προϊόν.
ΜΕ ΑΠΛΑ ΛΟΓΙΑ ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ Η ΠΡΟΤΑΣΗ :
Α) Ανά τουριστικό προορισμό (με άμεση προτεραιότητα στους γρήγορα αναπτυσσόμενους) νομοθετείται και
συγκροτείται μία διαχρονική επιτροπή από τα συναρμόδια Υπουργεία ( Δημοσίων έργων και Υποδομών –
Οικονομίας και Ανάπτυξης – Τουρισμού – Εμπορικής Ναυτιλίας) αποτελούμενη από Μηχανικούς – Οικονομολόγους –
Λιμενολόγους όπου χρειάζεται και Στελέχη γνώστες της τουριστικής αγοράς.
Β) Έργο της επιτροπής αυτής μπορεί ενδεικτικά να είναι :
– Η αποτύπωση της υπάρχουσας κατάστασης – Εντοπισμός των υπαρχόντων προβλημάτων.
– Αξιολόγηση και Ιεράρχηση λύσης αυτών με βάση ένα σύντομο εφικτό χρονοδιάγραμμα .
– Η εξεύρεση οικονομικών πόρων και ο εντοπισμός προγραμμάτων ..
– Η σύνταξη μελετών των ιεραρχημένων έργων και η ένταξη τους σε Εθνικά ή Ευρωπαϊκά προγράμματα.
– Η σύνταξη μελετών εφαρμογής – η δημοπράτηση – η επίβλεψη και ολοκλήρωση των έργων.
– Η παράλληλη παρακολούθηση του τουριστικού ρεύματος και οι προοπτικές ανάπτυξης του.
– Η σύνταξη τουλάχιστον ετήσιων εκθέσεων του έργου της και οι προτάσεις της για την ανάπτυξη
του συγκεκριμένου τουριστικού προορισμού.
– Η σύνταξη και προώθηση μελετών για την ανάπτυξη με βάση τις παραπάνω προτάσεις της.
Γ) Υποχρεώσεις της επιτροπής αυτής μπορεί να είναι :
– Η διαφάνεια στις ενέργειες της. Οποιαδήποτε ενέργεια και απόφαση της έγκαιρα γνωστοποιείται
στο διαδίκτυο και ειδικότερα στην ιστοσελίδα της.
– Η συνεργασία με τους εκάστοτε φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης και η έγκριση της σκοπιμότητας
της προτεινόμενης ενέργειας – έργου από το Δημοτικό Συμβούλιο μετά από εισήγηση της.
– Ο εξαμηνιαίος απολογισμός του έργου της με την σύνταξη σχετικής έκθεσης προς τα συναρμόδια
Υπουργεία και γνωστοποίησης της έκθεσης αυτής στην τοπική αυτοδιοίκηση και στο διαδίκτυο.
Δ) Αρμοδιότητες της επιτροπής αυτής μπορεί ακόμη να είναι :
– Η μελέτη και προτεινόμενες λύσεις για την εύρυθμη λειτουργία της τοπικής αυτοδιοίκησης στην
αντιμετώπιση της καθημερινότητας.
– Η μελέτη και προτεινόμενες λύσεις για την καλλίτερη προς τα έξω εικόνα του προορισμού.
ΠΡΟΦΑΝΩΣ ΕΜΠΕΙΡΑ ΣΤΕΛΕΧΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΝΑ ΠΡΩΤΕΙΝΟΥΝ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ !
ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ Η ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΝΑ ΑΣΧΟΛΕΙΤΑΙ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΜΟΝΟ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ ,
ΚΑΤΙ ΠΟΥ ΟΥΤΕ ΑΥΤΟ ΚΑΝΕΙ ΕΠΑΡΚΩΣ ΕΔΩ ΚΑΙ ΧΡΟΝΙΑ ΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΗ ΑΠΟ ΛΙΓΟ Σ ΟΛΑ ΜΕ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ
ΟΛΑ ΝΑ ΠΗΓΑΙΝΟΥΝ ΠΙΣΩ ΚΑΙ ΑΝΤΙ ΓΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΝΑ ΕΧΟΥΜΕ ΔΙΑΡΚΉ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΚΑΙ ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ
ΤΗΝ ΠΛΗΡΩΝΕΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ – Η ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΚΑΙ Η ΕΘΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ.
ΠΡΟΣ ΕΠΙΡΡΩΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ ΜΕΡΙΚΑ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΟΝ ΠΡΩΤΟ
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟ ΠΟΥ ΛΕΓΕΤΑΙ ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ (προφανώς κάτι ανάλογο συμβαίνει και σ’ άλλα μέρη:
- ΛΙΜΑΝΙ : Από το 1985 συζητείται η κατασκευή ενός ασφαλούς λιμένα. Μέχρι σήμερα συζητείται.
Το μοναδικό επικίνδυνο λιμάνι προσέγγισης ο Αθηνιός είναι 3 χρόνια σε κατάσταση
έκτακτης ανάγκης λόγω κατάρρευσης του.
Σε περίπτωση ανάγκης δεν υπάρχει τρόπος διαφυγής των 100 χιλ. και πλέον επισκεπτών.
- ΟΔΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ : Ασφυκτικά γεμίζει από τα εκατοντάδες πούλμαν – πουλμανάκια και ενοικιαζόμενα
αυτοκίνητα και μηχανάκια και μάλιστα χωρίς σήμανση. Τα ατυχήματα θανατηφόρα.
- PARKING : Είναι απαγορευτικό ένας επισκέπτης να κινηθεί με αυτοκίνητο. Αφού τα 35.000 οχήματα
ασφυκτικά γεμίζουν τα ελάχιστα πάρκινκ για τον όγκο των αυτοκινήτων.
- ΤΣΑΜΑΔΟΥΡΕΣ ΠΛΟΙΩΝ : Παρά το γεγονός ότι κρουαζιερόπλοια προσεγγίζουν το νησί για να αποβιβάσουν
κόσμο , ελλείψει διαχρονικά τσαμαδούρες κάνουν βόλτες επικίνδυνα.
- ΤΕΛΕΦΕΡΙΚ : Το υπάρχον τελεφερίκ ήταν επαρκές για την δεκαετία του 80. Για να ανέλθουν και να
κατέλθουν οι επισκέπτες ενός μεγάλου πλοίου χρειάζονται 4-5 ώρες. Αυτό ενδεχομένως
ν’ αναχωρεί σε 6 ώρες. Προφανώς ταλαιπωρία και δυσφήμηση για τους επισκέπτες.
- ΣΠΙΤΙΑ ΓΙΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ : Είναι γνωστό η τεράστια έλλειψη σπιτιών για ενοικίαση από εργαζόμενους
λόγω ενοικίασης αυτών με την ημέρα σε τουρίστες και όχι με τον μήνα .
Γνωστό ακόμη είναι ότι ο κλήρος στην Σαντορίνη από παλαιά το 70% ήταν & είναι ¾ έως 1 ζευγαριά = 3.000m+-
και μάλιστα όλα τα τότες παραλιακά χωράφια ήταν και είναι μακρόστενα. Αυτό σημαίνει ότι σε συνδυασμό
με τις εκ του πονηρού διατάξεις (τάχα για προστασία του περιβάλλοντος και οικιστικού ελέγχου) του
Προεδρικού διατάγματος 144/ 30-04-2012 με το οποίο απαγορεύεται η συνένωση μικρών αγροτεμαχίων
αλλά επιτρέπεται η συνένωση μεγάλων αγροτεμαχίων πέραν των 15 στρεμ. για τουριστικά καταλύματα.
Ακόμη για να διασφαλιστεί να μην κτίζει κανείς μικρός απαιτούνται και 15m + 15m από τις πλευρές.
Αυτό προφανώς με τον μικρό κλήρο έγινε για να βουτήξουν τα χωράφια τσάμπα οι ιδιώτες οινοποιοί.
- ΟΔΙΚΟΣ ΑΞΟΝΑΣ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ – ΟΙΑ : Ξεκίνησε το άνοιγμα του την δεκαετία του 80. Την τελευταία πενταετία
αγκομαχώντας γίνεται προσπάθεια να ολοκληρωθεί. Αναμονή !
- ΕΞΩΡΑΪΣΜΟΣ ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΩΝ ΧΩΡΩΝ : Σε απελπιστική κατάσταση.
- ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΦΩΤΙΣΜΟΣ : Σε συνεχή γκρίνια και διαμαρτυρίες.
- ΑΠΟΡΡΙΜΑΤΑ – ΧΩΜΑΤΕΡΗ : Πάνω από 25 χρόνια είναι στις συζητήσεις για την λύση τους. Τα πρόστιμα εν όψει.
- ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΑ ΜΕΣΑ – ΚΤΕΛ : Απαράδεκτη η λειτουργία τους για χρόνια. Δρομολόγια όποτε θέλουν και
όπου θέλουν. Χειμερινό δρομολόγιο ένα λεωφορείο για 7-10 χωριά.
Σε τυχόν ενδελεχή έρευνα ο μελετητής θα εντοπίσει προφανώς και άλλα σπουδαία .
ΥΠΑΡΧΕΙ ΟΜΩΣ ΚΑΙ ΚΑΤΙ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΠΛΗΡΕΣ : Μουσικές – Πολιτιστικές εκδηλώσεις άνω των 200 – 250 ετησίως.
Επειδή έχω χρηματήσει και εγώ στα κοινά παλαιότερα , μέχρι στα μέσα της δεκαετίας του 90 οι τοπικές
αρχές (Κοινότητες – Δήμος) ήταν ανεκτές στην επάρκεια τους . Μετά το 1995 που φούντωσε το τουριστικό
ρεύμα και αυξήθηκαν ραγδαία οι απαιτήσεις υποδομών , οι τοπικές αρχές δεν επαρκούν.
Το τουριστικό ρεύμα τρέχει με 100 χιλ. και γενικά το σύστημα με 20.
Τα προβλήματα παραμένουν κάθε χρόνο και προσθετικά διογκώνονται. Αφήστε τις τοπικές αρχές να ασχοληθούν
με την καθημερινότητα και να την κάνουν τουλάχιστον αυτήν καλά. Δεν είναι λίγο αυτό.
Ο γράφων ως Διευθυντής της Ένωσης Συνεταιρισμών Θηραϊκών Προϊόντων <<SANTO WINES>> είχα κάνει την
συνημμένη παρέμβαση μου στο Α΄ Αναπτυξιακό Συνέδριο της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου το 1989.
Από τις 11 προτάσεις μερικές έγιναν αποδεκτές και ιδού τα αποτελέσματα της ανάπτυξης της Ένωσης Σ.Θ.Π.
SANTO WINES εδώ και 20 χρόνια. Δεν έγινε όμως αντιληπτή η Νο 10 πρόταση μας τότες και ιδού τα αποτελέσματα.
Ένα μπάχαλο γενικότερα , γέμισε το νησί με μικρά οινοποιεία (περίπου 18 μέχρι σήμερα).
Στις δύσκολες εποχές είχαν εξαφανιστεί όλοι , όπως θα εξαφανιστούν πάλι αν κάτι πάει στραβά.
Τώρα μύρισαν ψοφίμι και μαζεύτηκαν όπως τα κοράκια. Γιατί πλέον το όνομα Σαντορίνη πουλάει από μόνο του.
Εύχομαι οι εργασίες και τα ουσιαστικά συμπεράσματα του Συνεδρίου να εντοπίσουν τα πραγματικά
προβλήματα της Περιφέρειας και να δρομολογηθούν οι εφικτές λύσεις των”.
