«ΟΤΑΝ Η ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ ΣΥΝΑΝΤΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΥΔΡΑ»
ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΛΑΜΠΡΟΥ ΒΑΖΑΙΟΥ
“Ήταν το 1829 στην Αίγινα, την πρώτη πρωτεύουσα της Επαναστατημένης χώρας, που ο Κυβερνήτης ζήτησε από τον Παντελή Κ. Παντελή να αναστείλει την έκδοση της «Ανεξαρτήτου Εφημερίδος της Ελλάδος». Οι τραγικές συνθήκες του κράτους δεν άφηναν χώρο στην ανελέητη κριτική της εφημερίδας σε ορισμένους ανθρώπους του περιβάλλοντος του Κυβερνήτη. Η διαφθορά και τα καμώματα των «κόντηδων» και των τυχάρπαστων που μαζεύτηκαν γύρω από την κυβέρνηση του νέου κράτους που ήταν απίστευτα, τελικά υπονομεύσανε τους αγώνες, την αγωνία και το έργο του Ι.Καποδίστρια.
Η φιλία και η εκτίμηση όμως που ένωσαν τους δύο άνδρες καθόλου δεν επηρεάστηκαν και αμέσως σχεδόν ο Κυβερνήτης ζήτησε από τον ατίθασο Υδραίο να πάει το συντομότερο και χωρίς αναβολή στην Σαντορίνη. Το νησί ήταν από τα λίγα που ήταν με το μέρος της Κυβέρνησης και τα οικονομικά του ήταν ανθηρά. Η καλή πορεία του διαμετακομιστικού εμπορίου, με την Ρωσία κυρίως, ήταν το δώρο της Συνθήκης του Κιουτσούκ-Καϊναρτζή στα νησιά του Αιγαίου. Η Αγγλική πολιτική, με εκφραστή τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο και το φοβικό αίσθημα για την Ρωσική επιρροή των Αγγλογάλλων και των Αυστριακών, δεν είχαν περάσει στην Σαντορίνη. Έμεινε μαζί με λίγα ακόμη μικρότερα νησιά πιστή στην Κεντρική Κυβέρνηση. Αν και η Ύδρα ήταν η καρδιά της αντίδρασης προς τον Κυβερνήτη, θεωρώντας τον άδικα τον όργανο του Τσάρου, ο Παντελής Παντελή δεν ακολούθησε την γραμμή της τοπικής ηγεσίας.
Η «Καγγελαρία» της Σαντορίνης είχε ζητήσει από την Κυβέρνηση να στείλει ως οικονομικό εκπρόσωπο κάποιον νησιώτη γνωστό ναυτικό-καραβοκύρη, για να του εμπιστευτούν την οικονομική ενίσχυση των κρατικών Ταμείων που ήταν άδεια. Ο Παντελής Παντελή ήταν χωρίς συζήτηση ο καταλληλότερος. Πρέπει να έμεινε στην Σαντορίνη πάνω από δύο χρόνια. Η κοινωνία του νησιού τον αποδέχθηκε και τον εμπιστεύτηκε. Η όμορφη Άννα από το Κοντοχώρι έκλεψε την καρδιά του και η νέα οικογένεια «Παντελή» άρχισε την μακριά πορεία της! Λίγα χρόνια όμως μετά, στην κορύφωση του αντι-Βαυαρικού αγώνα άλλαξε το επώνυμο της οικογένειας. Ο Παντελής Κ. Παντελή μετονόμασε επίσημα την οικογένεια του σε «οικογένεια Ανεξαρτήτου» αναγκάζοντας τους Βαυαρούς και τα όργανα τους να χρησιμοποιούν το όνομα της εφημερίδας που τους πολεμούσε, στις συνεχείς διώξεις του εκδότη της! Μοναδική στα χρονικά του Τύπου, κίνηση του ζόρικου Υδραίου που 48 φορές μηνύθηκε από την Βαυαρική εξουσία, 28 φορές φυλακίστηκε αυτός και 18 ο πρωτότοκος γιος του Κωσταντίνος, ο Αρχισυντάκτης της εφημερίδας.
Η οικογένεια με το επώνυμο «Ανεξάρτητος» καταγράφεται πλέον στα Αρχεία της Σαντορίνης και διατηρεί ισχυρούς δεσμούς με το νησί, αν και έχει μεταφερθεί και κατοικεί οριστικά στην πρωτεύουσα. Ο δεύτερος γιος, ο Ιωάννης Ανεξάρτητος, οικονομικός Αξιωματικός του Β.Ν. διετέλεσε δύο φορές βουλευτής Θήρας. Υπήρξε διαπρεπής κοινοβουλευτικός και από τους βασικούς υποστηρικτές της «Εθνικής Ιδέας», της προγόνου της «Μεγάλης Ιδέας». Ο πρωτότοκος Κωσταντίνος εξαίρετος Νομικός, από τους πρώτους διδάκτορες του Πανεπιστημίου Αθηνών και χαλκέντερος δημοσιογράφος, έφυγε νωρίς από την ζωή υπηρετώντας ως υποπρόξενος στην Αλεξάνδρεια. Η αδελφή τους ως Πολυξένη Αγγέλου και η οικογένεια που έχτισε με τον δικηγόρο Κωνσταντίνο Αγγέλου στην Σαντορίνη, έδωσε με την κόρη της Ειρήνη και τον Λάμπρο Βαζαίο έμπορο της Οδησσού, τον Ρωσικό κλάδο της οικογένειας, αυτόν που υπάρχει σήμερα.
Ο Παντελής Ανεξάρτητος στην εφημερίδα του αναφέρεται στην εποχή που έμεινε στην Σαντορίνη και μιλά για καλή σχέση με τον Λάτρη τον Διοικητή του νησιού. Η δολοφονία του Ι.Καποδίστρια πυροδότησε περίοδο ανωμαλιών και μεγάλων προβλημάτων στην ούτως η άλλως αδύναμη και προβληματική κρατική δομή της χώρας. Ο Ανεξάρτητος στις «Εξομολογήσεις» του περιγράφει πως «με το σπαθί του ως γνήσιος Υδραίος» προστάτεψε το Δημόσιο Ταμείο. Τα χρήματα έμειναν στην θέση τους και σε άλλο σημείο αναφέρει ο ίδιος πως «με το κουμπούρι μου φύλαξα τα χρήματα της Πατρίδας». Είναι γεγονός λοιπόν ότι ήταν ιδιαίτερα πετυχημένη η «γνωριμία», που έγινε τελικά σχέση ζωής, του Υδραίου Παντελή Κ. Παντελή- Ανεξάρτητου με την Σαντορίνη. Η αποστολή του είχε θετικά αποτελέσματα, κάποια χρήματα έφθασαν στα άδεια Δημόσια Ταμεία, οι πρόκριτοι και η κοινωνία του νησιού τον εμπιστεύτηκαν και είδαν στο τέλος να συνδέει την ζωή του με την όμορφη Άννα από το Κοντοχώρι!.
Η οικογένεια ακολούθησε τις περιπέτειες του εκδότη του «Ανεξάρτητου» και τους αγώνες του για την Συνταγματική Αλλαγή, την Συνταγματική νομιμότητα και την Εθνική Αξιοπρέπεια απέναντι στην ξενοκρατία της εποχής. Ο Παντελής Ανεξάρτητος ήταν από τους νεότερους σε ηλικία Φιλικούς, γεννήθηκε το 1802 και πρέπει να μυήθηκε σε ηλικία 17-18 ετών. Η αξιοπρόσεκτη μόρφωση που τον χαρακτήριζε, η πολεμική του δράση, η θυσιαστική φιλοπατρία και η εντιμότητα του τον έφεραν πολύ κοντά στον Κυβερνήτη. Η σχέση εμπιστοσύνης με τον Ι.Καποδίστρια συνδυάστηκε με τις ανυποχώρητες και μαχητικές απόψεις του για την ελευθερία του Λόγου και την Ελευθεροτυπία. Η σχέση με το νησί έμεινε ζωντανή σε όλη την μακρά ζωή του (απεβίωσε το 1881) και οι απόγονοι του έδρασαν και σταδιοδρόμησαν ως πολίτες της Σαντορίνης.
Η συνάντηση της Ύδρας με την Σαντορίνη είχε δυναμική και διαχρονική διάρκεια μέσα από την Ιστορία μιας οικογένειας. Τέσσερις διαδοχικά γενιές πλέον κρατούν το νήμα της συνέχειας μέχρι σήμερα. Είναι η έννοια της συνέχειας που πρέπει να την διαφυλάξουμε γιατί μας συνδέει όχι με το παρελθόν αλλά με τις ρίζες μας! Η κινητικότητα των προηγούμενων γενεών έδειχνε πως το μικρό νησί του Αιγαίου με την τόσο παλιά ιστορία πολιτισμού, ήταν πάντα «Μητρόπολη» για τους ανθρώπους του. Οι οικογένειες απλωμένες από το Ταϊγάνι και την Οδησσό στην Αλεξάνδρεια το Κάϊρο και το Γαλάτσι της Ρουμανίας, την Τεργέστη, την Μασσαλία και αργότερα το Λονδίνο και την Ν.Υόρκη, έμειναν δεμένες μεταξύ τους και με το νησί μας.
Η Σαντορίνη και η Ύδρα την εποχή της Επανάστασης ήρθαν κοντά, οι άνθρωποι τους συναντήθηκαν στις ίδιες διαδρομές. Διακόσια χρόνια μετά έχουν ακέραιο το μερίδιο τους στην ζωή του έθνους που ξαναγεννήθηκε τότε, με την Εθνεγερσία. Η φυσική ομορφιά που πάντα, χιλιάδες χρόνια τις στόλιζε δεν άλλαξε σε τίποτε και την θαυμάζουν στον κόσμο ολόκληρο. Η Ιστορία τους όμως είναι παρούσα και τα παιδιά της «συνέχειας» δεν άφησαν και δεν πρέπει να αφήσουν να χαθεί, ούτε να αλλοιωθεί και το τελευταίο πετραδάκι στα λιθόστρωτα τους!
Πάντα θα υπάρχουν τα λιθόστρωτα, τα καλντερίμια, τα ριμίδια και τα σκαλοπάτια στους δρόμους τους. Δεν έλλειψαν και δεν πρέπει να λείψουν όσοι φυλάνε και προστατεύουν όλα αυτά!
Λάμπρος Βαζαιίος
Δημοσιεύτηκε στον Επετειακό Τόμο:
«ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ & ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821»
Για τα 200 χρόνια από την Εθνεγερσία”.