Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΚΑΙ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ
ΑΡΘΡΟ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΡΟΥΣΟΧΑΤΖΑΚΗ
Η Santonews, καλωσορίζει με ιδιαίτερη χαρά την κ. Μαρία Ρουσσοχατζάκη, που άλλωστε είναι γνώριμη σε πολλούς στη Σαντορίνη, λόγω της επικοδομοιτηικής συμμετοχής της στα σεμινάρια της Σχολής Γονέων της “Γλυκογαλούσας”. Η κυρία Μαρία Ρουσσοχατζάκη, είναι λογοπαθολόγος. Αποφοίτησε από τη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών και ακολούθησα το Μεταπτυχιακό Τμήμα Παθολογίας του Λόγου, ολοκληρώνοντας με άριστα Master of Science και Certificate Clinical Competence (C.C.C.) στα Boston και Northeastern Universities στη Βοστόνη των Η.Π.Α. Το πλήρες βιογραφικό της, ακολουθεί στο τέλος του άρθρου της.
Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΚΑΙ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ
Ενώ τα παιδιά σήμερα δέχονται ποικιλία ερεθισμάτων, μέσω κυρίως ηλεκτρονικής μορφής, με φοβερή ταχύτητα και εναλλαγή, και μάλιστα, συχνά, ερεθισμάτων ακατάλληλων και ανεπεξέργαστων για την ηλικία τους, από την άλλη, τα παιδιά «κρατιούνται» από τους γονείς τους σε στάδια ανώριμα και
είναι απροετοίμαστα να κάνουν αυτά που πρέπει, καθώς μεγαλώνουν.
Ολοένα και περισσότερα παιδιά καθυστερούν να σταματήσουν την πιπίλα και
το μπιμπερό, να σταματήσουν τα pumpers, και συγχρόνως αυξάνει και
ο αριθμός των παιδιών που, ακόμη και σε μεγαλύτερη ηλικία, κοιμούνται με τον έναν ή και με τους δύο γονείς.
Τα προβλήματα του λόγου και της επικοινωνίας είναι ωστόσο συνάρτηση και τέτοιων παραμέτρων. Είναι δηλαδή συχνά συνυφασμένα με τη μάσηση και κατάποση, τον ύπνο και τον έλεγχο των σφικτήρων ή της ουροδόχου κύστης.
Ακόμη, η επικοινωνία, λεκτική και εξω-λεκτική, βαδίζει παρέα με τα όρια,
την ιεράρχηση προτεραιοτήτων, την εκμάθηση συγκέντρωσης και προσοχής.
Η επικοινωνία, δεν είναι μόνο χάρισμα ή γονιδιακή προδιάθεση ή γνωστικό – μαθησιακό επίτευγμα.
Είναι επίσης το πώς δουλεύονται, ουσιαστικά, στο οικογενειακό περιβάλλον, όλα τα παραπάνω, και όχι μόνο βομβαρδίζοντας το παιδί με ερεθίσματα ξερά, χωρίς επεξεργασία και διαδραστικότητα.
Είναι απαραίτητο η συνολική ωρίμανση ενός παιδιού να επιτυγχάνεται μέρα με τη μέρα, παράλληλα με τις κατακτήσεις του μέσα στο οικογενειακό και κοινωνικό του πλαίσιο, που πρέπει να ‘ναι υποστηρικτικό και να του δίνει ευκαιρίες για δοκιμές, προσπάθειες, ακόμη και αποτυχίες, από τις οποίες θα μάθει να συνεχίζει και όχι να απογοητεύεται.
Ο λόγος πηγαίνει παρέα με όλα αυτά. Και ακόμη και όταν παρουσιάζει κάποια διαταραχή ή καθυστέρηση, «δουλεύεται» καλύτερα σε ένα παιδί που το πλαίσιο στήριξης του από την οικογένεια είναι σταθερό, ομόψυχο και ψύχραιμο.
Θα παρουσιάσουμε σύντομα κάποια ηλικιακά σημεία αναφοράς για την ανάπτυξη του λόγου:
0-6 ΜΗΝΩΝ
- Το μωρό σας αντιδρά στους ήχους, κοιτάει ή στρέφει το κεφάλι του προς την πηγή τους
- Παράγει ήχους.
ΕΩΣ 12 ΜΗΝΩΝ
- Καταλαβαίνει απλές οδηγίες
- Λέει «μαμά» και «μπαμπά»
- Ανταποκρίνεται όταν ακούει το όνομα του
ΕΩΣ 18 ΜΗΝΩΝ
- Καταλαβαίνει απλές οδηγίες και προτάσεις
- Πρέπει να ονομάζει οικεία αντικείμενα
- Το λεξιλόγιο εμπλουτίζεται
ΕΩΣ 2 ΧΡΟΝΩΝ
- Καταλαβαίνει σύνθετες οδηγίες
- Λέει το όνομα του
- Χρησιμοποιεί προτάσεις με 2-3 λέξεις
ΕΩΣ 3 ΧΡΟΝΩΝ
- Καταλαβαίνει απλές ιστορίες
- Χρησιμοποιεί προτάσεις
- Κάνει ερωτήσεις
- Χρησιμοποιεί πληθυντικό και προθέσεις
ΕΩΣ 4 ΧΡΟΝΩΝ
- Η ομιλία του παιδιού σας πλησιάζει περισσότερο αυτή των ενηλίκων όσον αφορά τη γραμματική και το συντακτικό.
Καλό είναι, όταν οι γονείς μιλούν στο παιδί τους (μέχρι κυρίως τα τρία του χρόνια), απλά, με ολοκληρωμένες μικρές προτάσεις, με ρυθμό, μελωδία, ευδιάκριτες συλλαβές και με πολλές επαναλήψεις. Τα παιδιά λατρεύουν
τις ρουτίνες και τις επαναλήψεις! Και λένε «πάλι, πάλι!» ζητώντας μία ακόμη επανάληψη.
Στην προσπάθεια τους οι γονείς να βοηθήσουν το παιδί τους
το υπερφορτώνουν με πληροφορίες και αυτό το μπλοκάρει.
Ή του τα κάνουν όλα εύκολα και αυτό δεν το βοηθά να αναπτυχθεί.
Χρειάζεται συχνά «ο κοινός νους», η καθαρή λογική, για να δώσει ομορφιά και μέτρο στο συναίσθημα ή την υπερβολή. Ο κοινός νους θα βοηθήσει να τεθούν τα όρια και να ανησυχήσουμε όταν πρέπει ή να αδιαφορήσουμε όταν πρέπει.
Κάποιες φορές ένας «αδιάφορος» γονιός είναι καλύτερος από έναν υπερβολικό γονιό.
Γιατί, όταν λέμε αδιάφορος εννοούμε αυτόν που παρατηρεί, βλέπει, αλλά κάποιες φορές επιλέγει να μείνει στην άκρη και να αφήσει το παιδί
να προσπαθήσει μόνο του λίγο παραπάνω.
Επίσης να σημειωθεί ότι, ένας στόχος ανάπτυξης του λόγου είναι η κατάκτηση της αφήγησης, του ακούω και λέω μία ιστορία, που ανά ηλικία διαφοροποιείται και εμπλουτίζεται, θέμα μεγάλο, που θα το αναλύσουμε μία άλλη φορά.
Μαρία Ρουσοχατζάκη
Λογοπαθολόγος M.S., C.C.C. – Συγγραφέας παιδικών βιβλίων
E-mail: logos@mrous.gr
Facebook: Μαρία Ρουσοχατζάκη
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Είμαι λογοπαθολόγος. Αποφοίτησα από τη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών και ακολούθησα το Μεταπτυχιακό Τμήμα Παθολογίας
του Λόγου, ολοκληρώνοντας με άριστα Master of Science
και Certificate Clinical Competence (C.C.C.) στα Boston
και Northeastern Universities στη Βοστόνη των Η.Π.Α.
Επίσης κατέχω υποτροφίες και ακαδημαϊκές διακρίσεις, όπως: το Research assistantship από το National Institute of health στο Northeastern University, στα πλαίσια της οποίας εκπονήθηκε διατριβή με τίτλο
«Speech Perception by non native listeners» που παρουσιάστηκε στο συνέδριο της Acoustical Society of America.
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας, απόφοιτος του Κέντρου Εφαρμοσμένης Ψυχοθεραπείας και Συμβουλευτικής Αθηνών.
Κάτοχος πτυχίου Coaching με τίτλο «Advanced Diploma in Personal and Executive Coaching» by Kingstown College.
Εργάζομαι στο Ηράκλειο Κρήτης από το 1991.
Έχω διδάξει στο Διδασκαλείο του Παν/ίου Ρεθύμνου,
σε Προγράμματα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΠΕΚ),
σε μαθήματα του Παν/ίου Αιγαίου και σε πλήθος σεμιναρίων για δασκάλους, νηπιαγωγούς, ειδικευόμενους γιατρούς και γονείς.
Άρθρα μου δημοσιεύονται στα Ιατρικά της Ελευθεροτυπίας.
Από της ΩΡΛ κλινική του ΠΑΓΝΗ έχει τυπωθεί η δουλειά μου
«Οδηγίες για τους Λαρυγγεκτομηθέντες και το περιβάλλον τους».
Στο επιστημονικό σύγγραμμα της Ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης
«Σύγχρονη ΩΡΛ» έχω συμμετάσχει με το κεφάλαιο «Διαταραχές Φωνής».
Επίσης, έχει εκδοθεί ενημερωτικό υλικό με τίτλο ΄΄Μέση ωτίτιδα και εξέλιξη του λόγου΄΄.
Ασχολούμαι με τις διαταραχές φωνής , κάνω στροβοσκοπήσεις και έχω πρακτικές και θεωρητικές γνώσεις στην βαρηκοία και τα κοχλιακά εμφυτεύματα.
Ειδικότερα, είμαι μέλος της επιτροπής αξιολόγησης των ασθενών υποψήφιων για κοχλιακό εμφύτευμα στην ΩΡΛ κλινική του ΠΑΓΝΗ και μέλος του Πανελληνίου Συλλόγου Ειδικών στις Διαταραχές του Λόγου.
Από το 2005 ασχολούμαι με τη δημιουργία και έκδοση παιδικών βιβλίων που αποτελούνται από υλικό δουλεμένο με εκατοντάδες παιδιά που έχουν εξεταστεί και δουλευτεί από εμένα και την ομάδα μου, μέσα σε σχεδόν 25 χρόνια θεωρητικής και πρακτικής εμπειρίας.
Έχω γράψει 12 τίτλους παιδικών παραμυθιών και εκπαιδευτικού υλικού, καθώς και ένα φιλοζωικό παραμύθι με τίτλο :΄΄Εγώ ο Rex, ένα αδέσποτο΄΄.
Συγκεκριμένα, έχω διατυπώσει και εφαρμόσει την μέθοδο ΄΄Σκέφτομαι και λέω – σκέφτομαι και γράφω – σκέφτομαι και ζωγραφίζω΄΄ που υποστηρίζεται από τα βιβλία που εκδίδω.
Τα παραμύθια μου από την σειρά «με λίγα λόγια», κυκλοφορούν πλέον ως εφαρμογές σε tablets και κινητά στα ελληνικά και στα αγγλικά.
Διδάσκω σεμινάρια σε γονείς, που έχουν σχέση με: την εξέλιξη της επικοινωνίας
του παιδιού από τη γέννηση του μέχρι τα πρώτα χρόνια της ένταξης του στο σχολικό περιβάλλον, την αλληλεπίδρασης του προφορικού με το γραπτό λόγο και τη σημασία
της παιδικής αφήγησης και αναδιήγησης και τους τρόπους που πρέπει να γίνεται,
ώστε να βελτιώνεται η ολοκλήρωση του γλωσσικού συστήματος του παιδιού και
η επαφή του με το γονιό.
Παράλληλα έχω αρκετές εξωεπαγγελματικές δραστηριότητες και ενδιαφέροντα. Συγκεκριμένα κάνω εθελοντική εξέταση εκατοντάδων παιδιών στους παιδικούς σταθμούς του δήμου Ηρακλείου, Χερσονήσου κ.λ.π.
Ακόμα ίδρυσα την λέσχη ανάγνωσης ΄΄Δια-λογος΄΄ στο Ηράκλειο..
Μέχρι και σήμερα δημοσιεύονται άρθρα μου στα Ιατρικά της Ελευθεροτυπίας, στην εφημερίδα ΄΄Πρώτο Θέμα΄΄, στον ΄΄Ελεύθερο Τύπο και αλλού .
Ακόμα έχω συμμετοχές και παρουσιάσεις στην Έκθεση Βιβλίου στη Θεσσαλονίκη και στην έκθεση παιδικού και εφηβικού βιβλίου στην Αθήνα.
Ανά διαστήματα πραγματοποιώ δρώμενα σε διάφορα μουσεία και θεατρικούς χώρους και ΚΔΑΠ.
Συνεργάζομαι συχνά με κανάλια εθνικής εμβέλειας σε ενημερωτικές και ψυχαγωγικές εκπομπές (ALPHA CHANNEL, MEGA CHANNEL, KRHTH TV K.A.)
Η άποψη μου για το ρόλο του εκπαιδευτικού σήμερα μπορεί διασαφηνιστεί από τα παρακάτω:
Εργάζομαι 27 χρόνια έχοντας αξιολογήσει 16.000 παιδιά διαφόρων ηλικιών από όλη την Κρήτη, αλλά και ταξιδεύοντας μέσω του Πανεπιστημίου του Αιγαίου και από την υπόλοιπη Ελλάδα.
Τα τελευταία χρόνια ανεβαίνω στην Αθήνα μια με δυο φορές το μήνα, όπου επίσης βλέπω παιδιά για αξιολόγηση και θεραπευτικό πρόγραμμα..
Νιώθω ότι έχω μια ευρεία εικόνα και θεωρώ ότι καλός εκπαιδευτικός είναι εκείνος που δε σταματά να μαθαίνει, να εξελίσσεται και να προσφέρει με νέους τρόπους ό,τι νομίζει για να βγάζει από κάθε παιδί το καλύτερο που μπορεί να δώσει δε μια εποχή που δεν χωράει ο εφησυχασμός.
Ο λόγος του λογοθεραπευτή είναι :Τα όρια του κόσμου μου είναι τα όρια του λόγου μου.
