Σπάνιο και εντυπωσιακό βίντεο της ηφαιστειακής έκρηξης του 1925-26 στη Σαντορίνη
Ανάρτηση, Τριαντάφυλλος Κ. Σολδάτος. Γεωλόγος-Χημικός. Αναπληρωτής Καθηγητής Ορυκτολογίας-Πετρολογίας. Τομέας Ορυκτολογίας-Πετρολογίας-Κοιτασματολογίας. Τμήμα Γεωλογίας.
«Η έκρηξη του 1925 του ηφαιστείου της Σαντορίνης, όπως καταγράφηκε σε φιλμ από τον αείμνηστο καθηγητή Ορυκτολογίας Γεώργιο Γεωργαλά (αρχείο Εργαστηρίου Ορυκτολογίας-Γεωλογίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών). Το βίντεο δημιουργήθηκε για εκπαιδευτικούς σκοπούς από αποσπάσματα* της εκπομπής της ΕΡΤ “Ταξιδεύοντας στην Ελλάδα | Σαντορίνη Β’ Μέρος” (https://www.ertflix.gr/docs/taksidevo…. *Τα πλάνα δεν είναι σε χρονική ακολουθία. Το φιλμ είναι χωρίς ήχο.
Το προηγούμενο ηφαιστειακό επεισόδιο (πριν από αυτό του 1925-1928) ήταν του 1866-1870. Επακολούθησε ένα διάστημα ηρεμίας 55 ετών που διακόπηκε από μικρές σεισμικές δονήσεις τον Ιούλιο του 1925, οι οποίες προανήγγειλαν την εκ νέου αφύπνιση του ηφαιστείου. Η δραστηριότητα άρχισε τον Αύγουστο του 1925 στην περιοχή των Κόκκινων Νερών με αύξηση της θερμοκρασίας της θάλασσας, έντονη αλλαγή στο χρώμα των νερών και ταυτόχρονη καθίζηση των ανατολικών ακτών της Νέας Καμένης.
Πολύ γρήγορα εμφανίστηκαν πίδακες νερού και υδρατμών και οι πρώτες λάβες. Λίγο αργότερα η δραστηριότητα μετατοπίστηκε 200 μ. νοτιοδυτικά σχηματίζοντας τον θόλο και τους κρατήρες της Δάφνης, όνομα προς τιμήν του πρώτου πολεμικού πλοίου που κατέφτασε μετά την έκρηξη. Ακολούθησε μια εκρηκτική φάση με ισχυρές φρεατομαγματικές εκρήξεις που σχημάτιζαν εκρηκτικές στήλες από στάχτη και ηφαιστειακές βολίδες ύψους έως 3,2 χλμ.
Η φάση αυτή συνεχίστηκε μέχρι τον Ιανουάριο του 1926, οπότε και σταμάτησε για τέσσερις μήνες. Τον Μάιο του 1926 μία σύντομη δραστηριότητα παρήγαγε φρεατικές εκρήξεις συνοδευόμενες από μικρές πυροκλαστικές ροές. Ακολούθησε μια δεύτερη παύση για ενάμισι χρόνο, την οποία διαδέχτηκε τον Ιανουάριο του 1928 μία έντονη εκρηκτική φάση από τέσσερις ισχυρές φρεατομαγματικές εκρήξεις. Επακόλουθη εκρηκτική και εκχυτική διαδικασία σχημάτισε έναν νέο θόλο λάβας, τον Ναυτίλο, που πήρε το όνομά του από το ομώνυμο υποβρύχιο στο μυθιστόρημα του Ιουλίου Βερν «20.000 λεύγες κάτω από τη θάλασσα», όταν αυτό αναδύθηκε στα νερά της Σαντορίνης. Ο θόλος αυτός δεν φαίνεται σήμερα, διότι καλύφθηκε από τις λάβες της επόμενης έκρηξης του 1939-1941. Στο τέλος της έκρηξης του 1925-1928 ο όγκος της λάβας, που υπολογίστηκε στα 100.000.000 κυβικά μέτρα, σχημάτισε δύο βραχίονες επιφάνειας 0,8 τετρ.χλμ. περίπου που περιέβαλαν τη Μικρή Καμένη και την ένωσαν με τη Νέα Καμένη».
