Οι “Κούροι” της Νάξου αποκόπτονται από τον φυσικό τους χώρο

Έντονη διαμαρτυρία από το Νίκο Λεβογιάννη

  “Αναστάτωση έχει προκαλέσει η αιφνιδιαστική απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ) για τη μεταφορά στο υπό ανακαίνιση αρχαιολογικό μουσείο της Νάξου των δύο κούρων που βρίσκονται χιλιάδες χρόνια «κείται κατά χώρας» στο αρχαίο λατομείο στο Φλεριό Νάξου, έναν μαγευτικό τόπο, εκεί που γεννήθηκε η αρχαία ελληνική μαρμαρογλυπτική.
Πρέπει να σημειωθεί ότι ο απέραντος χώρος του αρχαίου λατομείου, με γενναία χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω του Γ΄ΚΠΣ της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου (2000-2004), αναδείχτηκε, έγινε προσπελάσιμος και σήμερα αποτελεί ένα από τους σημαντικότερους επισκέψιμους αρχαιολογικούς τόπους, με δεκάδες χιλιάδες τουρίστες κάθε χρόνο.

Τα προβλήματα της κλιματικής αλλαγής, που είναι ήδη ορατά στα νησιά μας, δεν μπορεί και δεν πρέπει να αποτελούν επικάλυμμα για πρόχειρες και αναποτελεσματικές αποφάσεις, που προκαλούν προβλήματα και ανατροπές, με επιπτώσεις στην οικονομική και κοινωνική ζωή των κατοίκων των νησιών.
Πέραν μιας αναφοράς του Διευθυντή της Εφορίας αρχαιοτήτων Κυκλάδων πριν ένα χρόνο σε μια ομιλία του, που την κατέθεσε ως απλή σκέψη, καμία διαβούλευση με τους τοπικούς φορείς δεν έγινε, καμία ενημέρωση, καμία δημόσια ανακοίνωση, εν όψει της συζήτησης στο ΚΑΣ και λήψης απόφασης, για ένα τέτοιας εμβέλειας και σημασίας ζήτημα.

Ο αιφνιδιασμός του επιτελικού κράτους Μητσοτάκη ήταν απόλυτος. Στις Κυκλάδες, το ΥΠΠΟ μας έχει εξ άλλου συνηθίσει σε τέτοιου είδους ενέργειες, όπως η μεταφορά της «κόρης της Σαντορίνης» στην Ιταλία, η νομιμοποίηση των 161 κυκλαδικών ειδωλίων της αρχαιοκαπηλικής συλλογής αμερικανού δισεκατομμυριούχου.
ΟΙ αντιδράσεις τοπικών φορέων και προσώπων είναι ήδη εντονότατες (Πολιτιστικός Σύλλογος Μελάνων «κούρος ο Έλληνας», Αντιδήμαρχος Πολιτισμού Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων κ.ά.).

Η ανακαίνιση του υπερκορεσμένου κτιρίου του αρχαιολογικού μουσείου Νάξου δεν αποτελεί πρόφαση, για να συγκεντρωθούν σε αυτό αρχαιολογικοί θησαυροί από την ενδοχώρα της Νάξου. Στις αποθήκες του υπάρχουν χιλιάδες πολύτιμα ευρήματα, αποτέλεσμα ανασκαφών πολλών δεκαετιών, τα οποία περιμένουν τον χώρο τους στο μουσείο για να εκτεθούν. Ούτε το έργο ανάπλασης του κάστρου της Νάξου πρέπει να γίνει αφορμή απογύμνωσης της ενδοχώρας της Νάξου από τους αρχαιολογικούς θησαυρούς που εκτίθενται εκεί που δημιουργήθηκαν και σε χώρους που έχουν ανακαινισθεί και είναι επισκέψιμοι. Η κλιματική αλλαγή αποτελεί και μια ευκαιρία για επί πλέον έργα προσατασίας τους εκεί που βρέθηκαν, που κείτονται αιώνες τώρα και αποτελούν πόλο έλξης των τουριστών στην μοναδικής ομορφιάς ενδοχώρα της Νάξου.

Το ΚΑΣ επιβάλλεται να επανεξετάσει την πρόσφατη απόφασή του και να λάβει υπόψη του τις τοπικές κοινωνίες των χωριών, οι οποίες διαχρονικά συνυπήρχαν και συνυπάρχουν, συμπορεύονται με τις αρχαιότητες και τις παραδίδουν στις επόμενες γενιές, στις οποίες ανήκουν έτσι όπως τις παρέλαβαν από τους προγόνους τους από γενιά σε γενιά.
Η αρχαιολογική υπηρεσία Κυκλάδων, η μόνη πανελλαδικά που δεν έχει την έδρα και τις υπηρεσίες της στις Κυκλάδες, αλλά κατοικοεδρεύει στην Αθήνα (Πλάκα), έχει εκ του νόμου την υποχρέωση να διαβουλεύεται με την τοπική κοινωνία, τους φορείς και τους πολίτες της και να μη σχεδιάζει και αποφασίζει εν αγνοία τους από τα γραφεία της στην Πλάκα”.

ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΤΕΑ ΚΑΙ ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΗ Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΚΑΣ (Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο) ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΩΝ ΚΟΥΡΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΦΛΕΡΙΟ ΜΕΛΑΝΩΝ-ΠΟΤΑΜΙΑΣ ΝΑΞΟΥ ΣΤΟ ΥΠΟ ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΝΑΞΟΥ ΣΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ.

Νίκος Λεβογιάννης
Φιλόλογος-πρώην Βουλευτής

Με τη «νέα» συγκεντρωτική-σκοταδιστική “πολιτιστική” πολιτική της Εφορίας Αρχαιοτήτων Πλάκας Αθηνών (Κυκλάδων) του Επιτελικού κράτους Μητσοτάκη, η ενδοχώρα της Νάξου, τα χωριά της, κινδυνεύουν να χάσουν και τους πολιτιστικούς τους θησαυρούς.
Ο εκτεταμένος αρχαιολογικός χώρος του αρχαίου λατομείου στο Φλεριό Μελάνων Νάξου και οι πηγές από τις οποίες υδρευόταν η αρχαία πόλη της Νάξου, με το εμβληματικό έργο του υδραγωγείου Λύγδαμη, αναδείχτηκε και δημιουργήθηκε ένα μοναδικό εντυπωσιακό αρχαιολογικό πάρκο στη μαγευτική ομολογουμένως περιοχή του Φλεριού, με γενναία χρηματοδότηση μερικών εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων Νοτίου Αιγαίου της ΕΕ (Γ΄ ΚΠΣ Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου 2002), με φορέα υλοποίησης το Πανεπιστήμιο Αθηνών (καθηγητής Βασίλης Λαμπρινουδάκης).
Το έργο ολοκληρώθηκε και παραδόθηκε στο κοινό το καλοκαίρι του 2010 και από τότε το επισκέπτονται εκατοντάδες χιλιάδες τουρίστες κάθε χρόνο. Το γεγονός αυτό αγνοείται ηθελημένα από το ΥΠΠΟ, το ΚΑΣ και την Εφορία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, που εδρεύει στην… Πλάκα της Αθήνας και από εκεί σχεδιάζει, αποφασίζει και διατάσσει…
***
Τα δημοσιεύματα του 2010 αναφέρονται στον σπουδαίο αρχαιολογικό χώρο του Φλεριού με κολακευτικά σχόλια:
«Ολοκληρώθηκαν οι εργασίες συντήρησης και ανάδειξης σημαντικών αρχαιολογικών μνημείων στη Νάξο και αναμένεται η επίσημη παραλαβή τους από τη Γενική Γραμματέα του Υπουργείου Πολιτισμού, κ. Λίνα Μενδώνη σε ειδική εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί στις 24 και 25 Ιουλίου 2010. Το έργο αποκατάστασης αφορά ένα σύνολο μνημείων, το οποίο αποτελείται από: το αρχαίο υδραγωγείο Μελάνων –Νάξου, ένα αρχαίο ιερό συνδεόμενο με τις πηγές του και τα γύρω αρχαία λατομεία, δύο κολοσσιαία ημίεργα αγάλματα κούρων στα λατομεία και τα ερείπια μιας παλαιοχριστιανικής βασιλικής στη διαδρομή του υδραγωγείου.
Το αρχαίο υδραγωγείο αποτελεί ένα σημαντικό τεχνικό έργο της αρχαιότητας. Κατασκευάσθηκε πριν από το τέλος του 6ου π.Χ. αιώνα με γραμμή κουμπωτών πηλοσωλήνων μήκους 11 χιλιομέτρων, τύπου ανάλογου με τα γνωστά αθηναϊκά υδραγωγεία της ίδιας εποχής.