ΧΡΙΣΤΟΣ ΝΤΟΥΜΑΣ: Ο ΦΥΛΑΚΑΣ ΤΩΝ ΚΑΙΡΩΝ
Η ΜΕΓΑΛΗ ΟΦΕΙΛΗ ΤΗΣ ΣΑΝΤΟΡΙΝΗΣ ΣΤΟΝ ΣΠΟΥΔΑΙΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΑ
Ο Χρίστος Ντούμας, είναι κορυφαία αυθεντία στην αρχαιολογία της Εποχής του Χαλκού. Τα βιβλία και τα άρθρα του, αποτελούν μάθημα για όλους τους επίδοξους αρχαιολόγους, σημεία αναφοράς για τους εν ενεργεία και αδιαμφισβήτητες πηγές για τη διεθνή επιστημονική κοινότητα.
Είναι γνωστό πως η Ανασκαφή του Ακρωτηρίου, ήταν αυτή που ουσιαστικά έβαλε τη Σαντορίνη, στον τουριστικό χάρτη. Μέχρι τότε, ήταν το νησί των ηφαιστείων και του μεγάλου σεισμού που το 1956, το ερήμωσε. Ο Σπυρίδων Μαρινάτος, οδηγημένος από το επιστημονικό ένστικτο και τις πολλαπλές μαρτυρίες, εστίασε την έρευνά του στην περιοχή Φαβατάδες. Επιβεβαιώθηκε. Έκτοτε, ακολούθησε ένας ανασκαφικός οίστρος, που αποκάλυψε σπουδαία ευρήματα. Δίπλα του ήταν ο νεαρός αρχαιολόγος Χρίστος Ντούμας. Και ήταν αυτός που τον διαδέχτηκε στη διεύθυνση της Ανασκαφής.
Εκεί όμως που πρέπει όλοι να υποκλιθούν στον Ντούμα, ήταν η σίγουρα επώδυνη και σχεδόν ηρωική επιστημονική απόφαση του. Αντί να συνεχίσει με τους ίδιους φρενιτιώδεις ρυθμούς, ελπίζοντας σε μια νέα ανακάλυψη κάποιου αμύθητου θησαυρού. Ενός γραπτού κειμένου (σε όποιο κώδικα χρησιμοποιούσαν εκείνη την εποχή). Μιας νεκρόπολης με χρυσοποίκιλτα κτερίσματα ή ενός ακόμα ανακτόρου που ίσως ακόμα και να επισκίαζαν τη φήμη του προκατόχου του, κοίταξε γύρω του. Είδε το βαρύ έργο των συντηρητών, που από απειροελάχιστες ψηφίδες, ανασυνέθεταν στα τυφλά, εκπληκτικές τοιχογραφίες. Είδε ερμάρια, αποθήκες και κιβώτια να ξεχειλίζουν από τον όγκο ενός υλικού που έπρεπε πρώτα να προστατευθεί. Να αναγνωριστεί. Να σημανθεί. Να συντηρηθεί. Να αποκατασταθεί. Να μελετηθεί.
Χιλιάδες τέτοια ευρήματα, ανα- συντίθενται ψηφίδα-ψηφίδα.(το συγκεκριμένο, δημοσιοποιείται πρώτη φορά)
Με τους υπάρχοντες πόρους, ακόμα και με ενθουσιώδεις χορηγίες, το έργο θα έπαιρνε πολλές δεκαετίες. Για τα υφιστάμενα ευρήματα!. Μόνο για αυτά!. Και οι απώλειες, από την ξαφνική έκθεση στο φως, την υγρασία ή την βιαστική και απρόσεκτη εργασία, μετά τον μακραίωνο ύπνο στην ασφάλεια της ηφαιστειακής τέφρας, θα ήταν ανυπολόγιστες.
ΑΝΑΣΚΑΦΙΚΗ ΒΟΥΛΙΜΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ
Αυτά, ίσως αποτελούν θραύσματα μιας νέας “Τοιχογραφίας της Άνοιξης”
Αυτό ακριβώς είναι το ΜΕΓΑΛΕΙΟ ΤΟΥ ΝΤΟΥΜΑ. Αντί να γίνει Ιντιάνα Τζόουνς. Αντί να ονειρευτεί πως θα είναι ο νέος Σλήμαν (οι αρχαιολόγοι, τρίζουν ακόμα τα δόντια για τις καταστροφές που προκάλεσε στην Τροία). Αντί να στοιβάζει, αδιευκρίνιστα θραύσματα, εύθρυπτα κομμάτια, σπασμένα αγγεία. Αντί να ξεσκίζει τη γη του Ακρωτηρίου, αναζητώντας αυτό που θα του εξασφάλιζε τη συμμετοχή του σε ένα Πάνθεον για παλλαϊκό προσκύνημα, έσκυψε ευλαβικά, πάνω σε ότι βρήκε.
Απαιτώντας, επαιτώντας, παρακαλώντας, εμπνέοντας ενθουσιώδεις εθελοντές, αξιοποιώντας -αμισθί- φτασμένους επιστήμονες, στάθηκε θεματοφύλακας της Προϊστορικής Πόλης. Κάθε μέρα που περνάει, όλο και κάποια ψηφίδα προστίθεται στη γνώση για αυτόν το πολιτισμό. Και η Ελληνική Επιστήμη -πόσω μάλλον η Θηραϊκή Κοινωνία!- του οφείλει πως υπέταξε τη συγγνωστή ανασκαφική βουλιμία του φιλόδοξου ερευνητή στην μεγαλειώδη επιστημονική ευθύνη.
Πολύ-πολύ, απλά. Δεν επιχείρησε να βάλει ένα χρυσό αστέρι, σε ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο, κατασκευασμένο από άμορφα μπάζα.
Ήταν λοιπόν η ώρα, η Σαντορίνη να υποκλιθεί σε αυτόν τον πολύτιμα σχολαστικό και υπέροχα απόμακρο, θησαυροφύλακα του παρελθόντος της. Γιατί ανέδειξε ότι έπρεπε, χωρίς να απεμπολήσει ούτε στο ελάχιστο την αξία των κρυμμένων ακόμα θησαυρών. Αντί για τυμβωρύχος, έγινε Φύλακας των Καιρών.
