H ΑΠΑΡΧΗ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΙΚΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΕΝΟΣ ΠΑΙΔΙΟΥ

ΑΡΘΡΟ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΡΟΥΣΟΧΑΤΖΑΚΗ

“Η λογοπαθολόγος, σύμβουλος ψυχικής υγείας και επικοινωνίας, οικογένειας και επιχείρησης, Μαρία Ρουσοχατζάκη, τώρα και μέσω ιντερνετικής ή τηλεφωνικής επικοινωνίας, μπορεί να συζητήσει τα θέματά σας και μαζί να βρείτε λύσεις.

Με 27 χρόνια εμπειρίας στην επικοινωνία και τη μάθηση, με παρουσιάσεις, σεμινάρια, αρθρογραφία, βιβλία, πανεπιστημιακές διαλέξεις και ποικίλη επαγγελματική πορεία, και αφού κάποιοι την γνωρίσαμε εδώ στη Σαντορίνη, μέσα από τις επισκέψεις της στο νησί μας, τώρα, μέσα από την ευκολία της τεχνολογίας, μπορεί πιο εύκολα να έρχεται σε επαφή μαζί μας για θέματα που απασχολούν όλους μας.

Μετά από σπουδές στη Φιλοσοφική Αθηνών, μεταπτυχιακά στο τμήμα Communication Disorders, στα Boston & Northeastern University, στο Κέντρο Εφαρμοσμένης και Ψυχοθεραπείας και Συμβουλευτικής Αθηνών και μεταπτυχιακά στο Shieffield Hallam University, είναι κοντά μας με όλα τα εργαλεία της.

Επικοινωνήστε μαζί της για πληροφορίες στο mail της logos@mrous.gr .

Η απαρχή της γλωσσικής επικοινωνίας ενός παιδιού

1. Πότε, αλήθεια ξεκινά ο λόγος του παιδιού;

Το βρέφος μετά το κλάμα, από τους 2 πρώτους κιόλας μήνες της ζωής του, αρχίζει να χρησιμοποιεί μικρές φωνούλες και από τον 4ο – 5ο μήνα αρθρώνει και τα πρώτα του σύμφωνα, προκειμένου να επικοινωνήσει με το περιβάλλον του. Σταδιακά ξεκινά να παράγει διπλασιασμούς συλλαβών με τη μορφή (σύμφωνο – φωνήεν), συχνά χωρίς νόημα. Αυτό, μέχρι να αρχίσει η ονοματοποιία, η προσπάθεια του παιδιού δηλαδή, να δώσει όνομα σ΄ αυτά που βλέπει και στις ανάγκες του.

2. Πότε οι φωνούλες γίνονται λέξεις;

Το παιδί αρχίζει να φτιάχνει τις δικές του λέξεις με τη μορφή νεολογισμών (δικών του λέξεων). Σταδιακά, οι λέξεις του μοιάζουν με αυτές των ενηλίκων. Αποτυπώνουν, στην αρχή, ουσιαστικά = πράγματα και ρήματα = πράξεις.

3. Από τη λέξη πώς μεταβαίνουμε στη φράση;

Γύρω στα 2 ½ ένα μικρό χρησιμοποιεί τις πρώτες του φράσεις, συνήθως με τη μορφή «υποκείμενο – ρήμα και ρήμα – αντικείμενο ή κατηγορούμενο». Φυσικά, κατανοεί περισσότερα απ΄ όσα λέει. Σ΄ ένα βαθμό η κατανόηση προηγείται της έκφρασης, ωστόσο συχνά το παιδί λέει και πράγματα που δεν καταλαβαίνει.

4. Πώς ελέγχουμε αν η εξέλιξη του λόγου προχωρεί ‘’κανονικά’’;

Εμείς μετράμε τον αριθμό των λέξεων που λέει, το πόσες βάζει μαζί σε μια φράση, το πώς τις ενώνει, το πόσο καθαρά τις λέει, τον αριθμό των λέξεων και τη μορφή των φράσεων που κατανοεί. Ακόμη, ο τρόπος που το παιδί συνδιαλέγεται με το περιβάλλον του, οι κανόνες «συζήτησης» που εφαρμόζει, παρατηρούνται και αξιολογούνται.

5. Eιδικότερα, πότε ‘’πρέπει΄΄ το παιδί να αρθρώνει καθαρά όλους τους φθόγγους;

Η ακουστική διάκριση των φθόγγων, στη συγκεκριμένη γλώσσα που το παιδί είναι εκτεθειμένο, έχει οριακή ηλικία τόσο μικρή τα 3 χρόνια, μας λένε όλες οι πιο πρόσφατες έρευνες. Αυτό σημαίνει ότι το Γιαπωνεζάκι που μεγαλώνει στην Ιαπωνία με Γιαπωνέζους γονείς, επειδή στα Ιαπωνικά δεν υπάρχει η διάκριση του «ρ» και «λ», τα ακούει από τα 3 του χρόνια περίπου το ίδιο. Έτσι, πολλοί Γιαπωνέζοι που μαθαίνουν Αγγλικά δυσκολεύονται ιδιαίτερα να διακρίνουν ακουστικά ή να «πουν» την διάκριση του «ρ»και «λ».

6. Είναι πραγματικότητα, όμως, ότι πολλά παιδιά μέχρι την ηλικία των 3 ετών δε μιλούν καθαρά. Πολλά από αυτά είναι που δυσκολεύονται ιδιαίτερα στην άρθρωση κάποιων φωνημάτων, όπως του ΄΄ρ΄΄. Έτσι δεν είναι;

Τα 2 ½ με 3 χρόνια είναι ως ένα βαθμό ενδεικτική ηλικία της γλωσσικής εξέλιξης ενός παιδιού. Νωρίς;;;;; Συνήθως όχι. Σαφώς υπάρχουν οι εξαιρέσεις και γίνονται οι εκπλήξεις. Ωστόσο σκεφτείτε ότι στα 5 του χρόνια ένα παιδί πηγαίνει στο νηπιαγωγείο, όπου στην εποχή μας, έχει πλέον συγκεκριμένες υποχρεώσεις να εκπληρώσει. Αν στην ηλικία των 2 ½ , 3, 3 ½ ετών είναι γλωσσικά πίσω, ποιος εγγυάται ότι στα 2 χρόνια που θα ακολουθήσουν θα καλύψει το χάσμα του, θα φτάσει τα συνομήλικα του και θα συμπορευτεί μαζί τους;

7. Αν ένα παιδί καθυστερήσει να μιλήσει, ποια μπορεί να είναι η αναπτυξιακή του πορεία;

Συχνά ακούμε να λένε «αυτός μίλησε στα 5 του και τώρα δεν έχει κανένα πρόβλημα». Πόσο αυθαίρετη είναι αυτή η άποψη;

Σαφώς, κάποιος μπορεί να μιλήσει στα 5 του χρόνια. Τι λέει ωστόσο; Πως εξελίσσεται ο λόγος του; Πως εξελίσσεται σχολικά και γενικότερα μαθησιακά;

Υπάρχουν νόρμες, μετρήσεις, διεθνή στατιστικά δεδομένα για το τι, πόσο και πως πρέπει να λέει ένα παιδί σε μια ηλικία και αντίστοιχα καθορίζονται προγνωστικά δεδομένα”.