ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΟΥ Δ.Σ
Φωτό: Βασίλης Νομικός
«Σε χθεσινό δημοσίευμα στην ιστοσελίδα https://santorini30.blogspot.com/2020/04/blog-post_5.html διατυπώνονται από δημοσιογράφο της Σαντορίνης μία σειρά από ισχυρισμοί για το ΙΜΠΗΣ, με αφορμή τους 3 μικρούς σεισμούς ΒΑ της Σαντορίνης που έγιναν αισθητοί στο νησί.
Τα όσα αναφέρονται στο συγκριμένο άρθρο, και αναπαράγονται και σε άλλες σελίδες π.χ. στο Facebook, είναι στην πλειονότητά τους εντελώς ανακριβή και παραπλανητικά. Ειδικότερα, το ΔΣ του ΙΜΠΗΣ θα ήθελε να επισημάνει:
Α) Το πρώτο και μοναδικό σε διαχρονική λειτουργία σεισμολογικό δίκτυο που λειτούργησε στο νησί πριν την κρίση του 2011-2012 (και συνέχισε να λειτουργεί και μετά) είναι το δίκτυο του ΙΜΠΗΣ, το οποίο υποστηρίζεται (σε σχέση με τις αναλύσεις) από το Σεισμολογικό Δίκτυο του ΑΠΘ.
Σίγουρα οι πρώτοι σεισμογράφοι δεν είναι οι 4 (και όχι 7) σεισμογράφοι που εγκατάστησε στο νησί ο συνάδελφος κ. Χουλιάρας το 2011 (μετά την έναρξη της κρίσης) και από τους οποίους μόνο ένας λειτουργεί σήμερα (στη Θηρασιά), αλλά οι σταθμοί του ΙΜΠΗΣ, πολλοί από τους οποίους δουλεύουν στο νησί από το 1993.
Β) Είναι εντελώς ανακριβές το ότι τα δεδομένα από τους σεισμογράφους του ΙΜΠΗΣ δεν είναι διαθέσιμα στους επιστήμονες. Τα δεδομένα του ΙΜΠΗΣ είναι εδώ και χρόνια ελεύθερα διαθέσιμα σε όλη την επιστημονική κοινότητα, μέσα από το Ενιαίο Εθνικό Δίκτυο Σεισμογράφων, όπως μπορεί εύκολα να δει κανείς από την ιστοσελίδα π.χ. του Γεωδ. Ινστιτούτου (http://bbnet.gein.noa.gr/HL/real-timeplotting/husn/husnmap), απλά εστιάζοντας στην περιοχή της Σαντορίνης.
Γ) Είναι εντελώς λανθασμένο ότι το ΙΜΠΗΣ αυθαίρετα ισχυρίζεται ότι οι δύο (2) κρότοι της 19/3/2020 οφείλονται σε αεροπλάνα, ενώ το Γεωδ. Ινστιτούτο θεωρεί ότι είναι σεισμοί. Το ΙΜΠΗΣ ενημέρωσε άμεσα την κοινωνία της Σαντορίνης για ποιο λόγο οι κρότοι που ακούστηκαν στις 19/3/2020 δεν ήταν σεισμοί, ούτε είχαν σχέση με το ηφαίστειο, τόσο με Δελτίο Τύπου, όσο και με ανακοίνωση των επιστημόνων του (π.χ. https://www.neasantorinis.gr/topikes_eidiseis/13052/kostas-papazachos-oute-seismos-oute-ifaisteio/), λόγω του ότι είχε δημοσιευθεί μία λανθασμένη λύση από σεισμολογικό φορέα για υποτιθέμενο σεισμό στη Θηρασιά.
Στην ανακοίνωση υπήρχαν αναλυτικές εξηγήσεις για το φαινόμενο, ενώ την άποψη αυτή υιοθέτησε και το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο, αφού στην ιστοσελίδα του δεν υπάρχει κανένας σεισμός τη συγκεκριμένη ώρα (13:46 GMT, 15:46 ώρα Ελλάδας), όπως φαίνεται και από τον on-line κατάλογό του, στο παρακάτω σχήμα:
Δ) Προφανώς και υπάρχουν σεισμογράφοι (και του ΙΜΠΗΣ) που παρουσιάζουν παροδικές ή πιο σοβαρές βλάβες, μια και οι συνθήκες λειτουργίας τους στη Σαντορίνη είναι πολύ δύσκολες και οι βλάβες συχνές. Για παράδειγμα ο σταθμός Θηρασιάς του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου σταμάτησε να δουλεύει προχθές (4/4), λίγες ώρες πριν από τους 3 προχθεσινούς σεισμούς, λόγω διακοπής ρεύματος. Όμως δε χρειάζεται κανένας να ανήκει σε κάποια «ελίτ του ΙΜΠΗΣ» για να ενημερωθεί, όπως ισχυρίζεται ο δημοσιογράφος, αφού υπάρχουν πολλά on-line εργαλεία τα οποία δείχνουν την κατάσταση των σταθμών, όπως η ιστοσελίδα από την οποία ο ίδιος είδε τη διακοπή του σταθμού στο Κολούμπο (κωδικός CMBO).
Προφανώς, και η τρέχουσα κατάσταση (απαγόρευση μετακινήσεων, μη ανανέωση της χρηματοδότησης του ΙΜΠΗΣ για το 2020 από τη ΓΕΩΘΗΡΑ, λόγω των συνθηκών της κρίσης του κορονοϊού) δε διευκολύνει την άμεση επισκευή των βλαβών, όμως στο νησί υπάρχουν και λειτουργούν αρκετοί σεισμολογικοί σταθμοί (οι περισσότεροι του ΙΜΠΗΣ), που εξασφαλίζουν την αξιόπιστη παρακολούθηση της σεισμικότητας. Παράλληλα, το ΙΜΠΗΣ είναι ο μόνος φορέας που λειτουργεί, πέρα από το σεισμολογικό δίκτυο, τρείς νέους γεωδαιτικούς σταθμούς συνεχούς λειτουργίας, καθώς και άλλα όργανα παρακολούθησης (π.χ. σταθμός διοξειδίου στη Νέα Καμένη, παλιρροιογράφους, κλπ.).
Επίσης, είναι ο μόνος φορέας που κάνει τακτικές περιοδικές μετρήσεις στο νησί (π.χ. αναλύσεις αερίων στις ατμίδες και θερμές πηγές της Καμένης, κλπ.). Επιπλέον,το ΙΜΠΗΣ είναι ο μόνος επιστημονικός φορέας που κάνει δύο (2) ετήσιες ενημερώσεις της κοινωνίας της Σαντορίνης, καθώς και άλλες εκδηλώσεις σε συνεργασία με το Δήμο και τη ΓΕΩΘΗΡΑ, και μόνο ως «ελιτίστικη» δεν μπορεί να χαρακτηριστεί η στάση του.
Ε) Το ΙΜΠΗΣ είναι ένας μη κερδοσκοπικός επιστημονικός φορέας, ο οποίος στηρίζεται τόσο στους επιστήμονες-μέλη του, όσο και στα διακεκριμένα μέλη της τοπικής κοινωνίας της Σαντορίνης, πολλά από τα οποία συμμετείχαν ή συμμετέχουν και στο ΔΣ του. Αν και μέλη του ΔΣ του ΙΜΠΗΣ έχουν διατελέσει και στελέχη των τοπικών Δημοτικών Αρχών, ποτέ πρόεδρος της ΔΕΠΟΤΑΘ (και αργότερα της ΓΕΩΘΗΡΑ ΜΑΕ) δεν ήταν μέλος του Δ.Σ. του ΙΜΠΗΣ, όπως ζητάει ο δημοσιογράφος. Και αυτό γιατί ακολουθήθηκε η θεμελιώδης αρχή της χρηστής διοίκησης, δηλαδή ότι δεν μπορεί κάποιος να είναι μέλος διοίκησης τόσο στο χρηματοδότη (ΓΕΩΘΗΡΑ ΜΑΕ), όσο και στο χρηματοδοτούμενο φορέα (ΙΜΠΗΣ). Σε κάθε περίπτωση το ΙΜΠΗΣ έχει στενή συνεργασία και παρέχει άμεση ενημέρωση στον Πρόεδρο της ΓΕΩΘΗΡΑ, όποτε αυτό ζητηθεί, με ετήσιο αλλά και έκτακτο απολογισμό, έχοντας κερδίσει διαχρονικά την εμπιστοσύνη της ΓΕΩΘΗΡΑ ΜΑΕ, ανεξάρτητα από την εκάστοτε διοίκησή της.
ΣΤ) Σε σχέση με τη συμμετοχή των δύο (2) επιστημόνων που αναφέρεται ότι έχουν «αποκλειστεί» από το ΙΜΠΗΣ, και εδώ οι πληροφορίες είναι εντελώς λανθασμένες και παραπλανητικές: Η κ. Εύη Νομικού είναι μέλος του ΙΜΠΗΣ και αναπληρωματικό μέλος του ΔΣ του ΙΜΠΗΣ, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της τελευταίας Γ.Σ. του ΙΜΠΗΣ. Ο κ. Μάκης Χουλιάρας ουδέποτε ζήτησε να συμμετάσχει στο ΙΜΠΗΣ, οπότε προφανώς δεν είναι μέλος του ΙΜΠΗΣ. Κατ΄ αντιστοιχία, τόσο ο τρέχον Πρόεδρος του ΟΑΣΠ (που έχει διατελέσει αντιπρόεδρος και είναι νυν Πρόεδρος της Εθνικής Διαρκούς Επιτροπής για την Παρακολούθηση του Ηφαιστείου της Σαντορίνης), όσο και οι προκάτοχοί του, είχαν και έχουν εξαιρετική σχέση και ενημέρωση από το ΙΜΠΗΣ.
Συνοψίζοντας, θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε το δημοσιογράφο της Σαντορίνης για το άρθρο του, στο οποίο αναγνωρίζει «…όσους επιστήμονες προσφέρουν ανιδιοτελώς τόσα χρόνια τις υπηρεσίες τους…», φοβόμαστε όμως ότι με τη σωρεία των ανακριβειών του κάνει αυτό που ισχυρίζεται ότι θέλει να αποφύγει, δηλαδή υποβαθμίζει την επιστημονική συγκρότηση και την προσφορά του ΙΜΠΗΣ. Αγνοεί τη διαχρονική παρουσία του ΙΜΠΗΣ από το 1993, ισχυριζόμενος ότι οι πρώτοι σεισμογράφοι είναι αυτοί που ήρθαν στο νησί το 2011. Αγνοεί τα επιστημονικά δεδομένα και το τί αυτά λένε. Αγνοεί τη συμμετοχή του ΙΜΠΗΣ στη συλλογή και την παράθεση όλων των βασικών πληροφοριών που τροφοδότησαν το σχέδιο ΤΑΛΩΣ το οποίο εκπονήθηκε για τη Σαντορίνη.
Αγνοεί τη συνεχή προσπάθεια συντήρησης, αλλά και βελτίωσης των δικτύων παρακολούθησης του ηφαιστείου, που διαχρονικά γίνεται σχεδόν αποκλειστικά από το ΙΜΠΗΣ. Αγνοεί τη συμμετοχή Σαντορινιών (επιστημόνων και μη) στο ΙΜΠΗΣ. Αγνοεί τις διαχρονικές σχέσεις του ΙΜΠΗΣ με τις τοπικές αρχές, τη ΓΕΩΘΗΡΑ, την τοπική κοινωνία και τους επιχειρησιακούς φορείς της χώρας.
Και το σημαντικότερο όλων, δεν φρόντισε να ενημερωθεί από τα ίδια τα μέλη του ΙΜΠΗΣ, με μία απλή επικοινωνία, ένα απλό εμαιλ ή τηλέφωνο, γράφοντας ένα άρθρο με εμφανώς ανακριβείς, αλλά και παραπλανητικές πληροφορίες. Σε ένα θέμα θα συμφωνήσουμε με τον αγαπητό δημοσιογράφο: Στο ότι η παρακολούθηση του ηφαιστείου της Σαντορίνης είναι μία πολύ σοβαρή υπόθεση. Ευτυχώς ο Δήμος Σαντορίνης και η ΓΕΩΘΗΡΑ βλέπουν επίσης με σοβαρότητα το συγκεκριμένο θέμα, συνεργαζόμενοι μόνιμα με το ΙΜΠΗΣ, το μόνο φορέα με διαχρονική (και όχι εφήμερη) πορεία, προσφορά και ενδιαφέρον για τη Σαντορίνη».