ΤΟ “ΜΕΤΟΧΙ” ΤΗΡΕΙ ΤΟ ΠΑΝΑΡΧΑΙΟ ΕΘΙΜΟ
Σας προσκαλεί στην εκδήλωση του ΚΛΕΙΔΩΝΑ με τις αφωταρίδες, που θα πραγματοποιηθεί στην Κεντρική Πλατεία του Μεγαλοχωρίου (Ποταμός), την Παρασκευή 23 Ιουνίου 2017 στις 8:30 το βράδυ”.
ΜΙΑ ΕΤΥΜΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΚΛΗΔΟΝΑ
Σύμφωνα με το το εγκυρότατο Lexigram και την επίσης έγκυρη “Πύλη για την ελληνική γλώσσα”, η λέξη κλήδονας, κληδόνας ή κληδών, είναι πανάρχαια και περιγράφει τον προγνωστικό ήχο, τον οιωνό. Ετυμολογείται από το “κληδόνας (Κλιτικό Αρχαίας), Αρχική – Ριζική: κλέος < κλέω «δοξάζω» < IE *klew- «ακούω» κληδών «προγνωστικός ήχος» ) και είναι ένα “λαϊκό έθιμο που τελείται από νεαρά κορίτσια ακόμα και σήμερα, σε αγροτικές κυρίως περιοχές, στις 23 Iουνίου, παραμονή της εορτής της Γέννησης του Iωάννη του Προδρόμου”.
Στις περισσότερες περιοχές ,νεαρές κοπέλες, μαζεύονται σε ένα σημείο (σπίτι ή ρούγα ή καντούνι) και κάποια από αυτές (σε μερικά μέρη απαιτείται να έχει και τους δύο γονείς της εν ζωή) στέλνεται στην πηγή να φέρει νερό με τον όρο της απόλυτης σιωπής. Το “αμίλητο νερό”. Αυτό σύμφωνα με τις λαϊκές δοξασίες, θα αποκαλύψει στις ανύπαντρες κοπέλες τον μελλοντικό σύζυγό τους. Ωστόσο, η λέξη, κλήδονας ή κληδόνας, έχει και σκωπτική σημασία, καθώς σηματοδοτεί και τα λόγια χωρίς σοβαρό περιεχόμενο. “Αυτά να τα λές στον κλήδονα” ή “αυτά τα λεν στον κλήδονα”, λένε σε κάποιο που είτε δίνει ανεδαφικές υποσχέσεις, είτε λέει ανοησίες.
Οι “φωτιές του Άη Γιαννιού”, που ανάβουν τις ίδιες μέρες, αποτελούν ένα επίσης πανάρχαιο έθιμο, που έρχεται από την αυγή του πολιτισμού, όταν η φωτιά ακόμα λατρευόταν ως θεϊκό στοιχείο. Επειδή συνέπιπτε με το θερινό ηλιοστάσιο (αστρονομικά, είναι η έναρξη του καλοκαιριού), ήταν μια κατ’ εξοχήν αγροτική εορτή που ίσως έχει τις ρίζες της σε πρακτικούς λόγους. Εκτός, δηλαδή από την έντονη λάμψη του πυρφόρου ηλίου, η φωτιά είχε σε όλες τις θρησκείες και καθαρτήρια δύναμη. Για τους αγρότες όμως, ήταν επίσης και εποχή του θερισμού και μια από τις -κακές σήμερα, αλλά αναγκαίες τότε- καλλιεργητικές πρακτικές, ήταν να καίγονται τα περισσεύματα του άχυρου, για να διευκολύνεται το επερχόμενο φθινοπωρινό όργωμα”.