Site icon Santonews

ΙΔΟΥ ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΟΙΑΣ ΟΠΟΥ ΚΑΠΟΙΟΙ ΚΩΛΥΣΙΕΡΓΟΥΝ

 

Σημείωση: εκκρεμεί η άποψη των μελετητών (την επισυνάπτουν, μαζί με τις παρουσιάσεις και υποβολές), καθώς και οι λεπτομερείς αποτυπώσεις. Τα αρχεία τους όμω είναι ογκώδη και χρειάζεται να τα μικρύνω. Θα γίνει και αυτό.

 

 

Από τον μελετητή κ. Διονύση Θεοδωρόπουλο, έχω πάρει εδώ και αρκετές μέρες, τη σύνοψη του για την περιβαλλοντική προστασία της Οίας. Το ΣΧΟΟΑΠ (Σχέδιο Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτών Πόλεων) όπως λέγεται αποτελεί τη μόνη Βιώσιμη, μακρόπνοη και σοβαρή λύση για την προστασία της Σαντορίνης. Έπρεπε να έχει γίνει παντού στο νησί. Ακόμα και αυτή την οποία ανέθεσε και πλήρωσε η πρώην Κοινότητα Οίας, δεν προχώρησε από τους επόμενους. Δεν τη δημοσίευσα, επειδή είχαμε το θέμα της Βλυχάδας και δεν ήθελα να τον εμπλέξω. Επέμεινε με πολύ ευγένεια.

Για την ώρα, θα αφήσω τη σύνοψη του κ. Θεοδωρόπουλου να μιλήσει (σε όσους κάνουν τον κόπο να την διαβάσουν).

Το μόνο που τονίζω, είναι πως αυτό είναι το οικολογικό κείμενο που θα προσυπέγραφα (άλλωστε φωνάζω πολλά χρόνια γι αυτό) και θα αγωνιζόμουν, γι αυτό. Τα υπόλοιπα, έπονται. Γιατί. Δυστυχώς χωρίς ΣΧΟΟΑΠ ΖΟΕ, χρήσεις γης και ότι άλλο χρειάζεται, απλά θα φωνάζουμε συνεχώς “λύκος στο κοπάδι”. Και σε επόμενη ανάρτηση, θα δείτε ποιοι, δεν προχωρούν μια ολοκληρωμένη και σωτήρια μελέτη, πόσω μάλλον δεν χρηματοδοτούν μια νέα , γι όλο το νησί.

 

ΜΙΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΣΟΒΑΡΗ ΔΟΥΛΕΙΑ

 

Απόψεις για τον Χωροταξικό σχεδιασμό – έτσι σαν παραμύθι

 

Κλείνοντας τον κύκλο συνεργασίας μου με το νησί της Σαντορίνης, θα ήθελα να καταθέσω τις απόψεις μου που σχετίζονται με θέματα χωροταξικού σχεδιασμού.

Με τα θέματα αυτά ασχολήθηκα συμμετέχοντας στην ομάδα εκπόνησης της μελέτης του ΣΧΟΟΑΠ π. Κοινότητας Οίας.

Οι απόψεις αυτές :

Γενικά

Στην κοινή μας αντίληψη ο όρος Χωροταξικός Σχεδιασμός ταυτίζεται με το δικαίωμα της δόμησης για τις εντός ή εκτός σχεδίου περιοχές.

Στην αντίληψη αυτή οδηγηθήκαμε από την αναπτυξιακή επιλογή της κεντρικής διοίκησης να στηρίζεται για δεκαετίες, στην ατμομηχανή της οικοδομής σαν κυρίαρχη οικονομική δραστηριότητα.

Χωρίς αμφιβολία η ρύθμιση της δόμησης παραμένει ουσιαστική παράμετρος του χωροταξικού σχεδιασμού.

Οι βασικές επιδιώξεις όμως είναι η προστασία του περιβάλλοντος και η βιώσιμη ανάπτυξη με βασική συνιστώσα τον πρωτογενή τομέα, αρχές ιδιαίτερα σημαντικές για το νησί της Σαντορίνης, όπου το μοναδικό φυσικό τοπίο αποτελεί και οικονομικό πόρο.

Διανύουμε ωστόσο μια περίοδο ραγδαίων αλλαγών που επηρεάζουν άμεσα την πολιτική γης, με ανακατατάξεις αξιών και κατόχων της έγγειας ιδιοκτησίας .

Κινδυνεύουν άμεσα ακόμα και δημόσιες εκτάσεις που έχουν μπει στο στόχαστρο του ΤΑΙΠΕΔ.

Απαιτείται μια απάντηση. Ο χωροταξικός σχεδιασμός αποτελεί χρήσιμο εργαλείο για την Κοινωνία και τη Δημοτική Αρχή για να διαμορφώσουν τους κανόνες του παιχνιδιού.

Παράμετροι Χωροταξικού σχεδιασμού

Α. Πολιτική βούληση – κοινωνική αντίληψη

Β. Χρηματοδότηση

Γ. Θεσμικό πλαίσιο

Δ. Διαχείριση μελέτης

Α. Πολιτική βούληση – κοινωνική αντίληψη

Ο χωροταξικός σχεδιασμός σε όποιο επίπεδο κι αν αναφέρεται (ΣΧΟΟΑΠ ή ρυμοτομικό σχέδιο)στην αντίληψη του Δημότη συνδυάζεται με τη δυνατότητα δόμησης.

Δυστυχώς, οι άλλες παράμετροι σχεδιασμού που αφορούν την ανάπτυξη, την προστασία του περιβάλλοντος κλπ έρχονται σε δεύτερη μοίρα.

Η αντίληψη αυτή του τοπικού εκλογικού σώματος, διαμορφώνει κατά κανόνα, εκτός λίγων εξαιρέσεων, και τις πολιτικές συμπεριφορές των παρατάξεων απ’ όποια πλευρά κι αν βρίσκονται.

Ο σχεδιασμός, αντί να είναι ο καταλύτης για την τοπική ανάπτυξη και να αποτελεί τη βασική προτεραιότητα κοινωνίας και πολιτικής εξουσίας, στο βαθμό που βάζει κανόνες που εξασφαλίζουν τη βιώσιμη ανάπτυξη, είναι θέμα δυσάρεστο που δεν ‘πουλάει’.

Η άποψη είναι γενική και αποτελεί σύμπτωμα της ελληνικής παθογένειας.

Το πολιτικό προσωπικό, προσπαθώντας να ενισχύσει ένα σύγχρονο προφίλ, αναπτύσσει μια ρητορική για τον άνθρωπο, την ανάπτυξη, και το περιβάλλον, αλλά όταν έρχεται η ώρα των αποφάσεων για τη θεσμοθέτηση των προτάσεων κάνει πίσω.

Για το ΣΧΟΟΑΠ διατυπώθηκαν απ’ όλες τις πλευρές γενικές τοποθετήσεις χωρίς συγκεκριμένες απόψεις επί των προτάσεων.

Η διατύπωση «πολιτική βούληση» έχει δυνητικό χαρακτήρα.

Όπως προκύπτει από τις ισχύουσες διατάξεις(Ν 3463/2006 άρθρο 75 παρ. α, β, γ και Ν 3852/2010 άρθρο 73) η αντιμετώπιση και επίλυση των θεμάτων προστασίας περιβάλλοντος και ανάπτυξης κάθε άλλο παρά δυνητική είναι. Έχει υποχρεωτικό χαρακτήρα για τη δημοτική αρχή. Τα θεσμοθετημένα όργανα που σχετίζονται με το θέμα έχουν συγκεκριμένο υποχρεωτικό πλαίσιο λειτουργίας. Η Επιτροπή Ποιότητας Ζωής, από τον τίτλο της και μόνο θα πρέπει να είναι κυρίαρχο όργανο, ανοιχτό σε διάλογο και πληροφόρηση με τη συμμετοχή φορέων και συλλογικοτήτων.

Β. Χρηματοδότηση

Δε νομίζουμε ότι υπάρχει για το Δήμο Σαντορίνης θέμα χρηματοδότησης.

Γ. Θεσμικό πλαίσιο

Το θεσμικό πλαίσιο είναι η πιο βασική αιτία του κακού.

Πολίτες, δήμοι και διοικητικοί φορείς είναι όμηροι ατέρμονων διαδικασιών αμφίβολης χρησιμότητας.

Δυστυχώς, το περιβάλλον αυτό, που προκύπτει από τις αδυναμίες του θεσμικού πλαισίου, αποτελεί και άλλοθι για την ολιγωρία των εμπλεκομένων, μέσα από την απλουστευτική αντίληψη ‘έτσι κι αλλιώς δε γίνεται τίποτα’.

Η παρατήρηση αφορά και το προσωπικό των φορέων που εμπλέκονται εκτός Δήμου, διατρέχοντας κάθετα όλη τη δομή της Διοίκησης.

Στο θέμα των διαδικασιών, ο Νόμος 4269/2014 (αν και καταργήθηκαν οι διατάξεις περί χρήσεων γης, ισχύει για τα θέματα των διαδικασιών) σε γενικές γραμμές κινείται στη σωστή κατεύθυνση, αλλά πρακτικά είναι ανενεργός γιατί δεν έχουν εκδοθεί οι διοικητικές πράξεις που απαιτούνται για την εφαρμογή του. Επίσης, λόγω των θεσμοθετημένων διατάξεων, δυσκολεύει την ολοκλήρωση των ΣΧΟΟΑΠ , ειδικά στις περιοχές όπου ισχύουν ΠΔ καθορισμού ΖΟΕ.

Όταν λέμε θεσμικό πλαίσιο χωροταξίας πρέπει να διευκρινύσουμε ότι αφορά στο σύνολο των επιπέδων σχεδιασμού, από τον χωροταξικό σχεδιασμό εθνικού επιπέδου μέχρι τις πράξεις εφαρμογής.

Θεωρητικά υπάρχουν κάθετες (ιεραρχημένες) και οριζόντιες συνδέσεις μεταξύ των διαφόρων επιπέδων.

Εστιάζουμε στην αναθεώρηση του χωροταξικού σχεδίου της περιφέρειας Ν. Αιγαίου, το οποίο εκπονείται αυτή την περίοδο και βρίσκεται στο στάδιο Β1 των προτάσεων. Η διαδικασία είναι σε εξέλιξη εδώ και αρκετούς μήνες.

Οι Δήμοι και τα Επαρχεία ενημερώνονται με σχετική αλληλογραφία από το ΥΠΑΠΕΝ και καλούνται να τοποθετηθούν ανάλογα με το τρέχον στάδιο. Με τις προτάσεις που θα τεθούν σε διαβούλευση μέχρι το τέλος του χρόνου, θα ορίζονται προτάσεις χρήσεων γης και ανάπτυξης ανά νησί. Η σημασία του θέματος είναι αυτονόητη.

Σημαντικό ρόλο παίζουν τα ειδικά χωροταξικά χωροθέτησης των εγκαταστάσων ΑΠΕ και τουριστικών εγκαταστάσεων.

Δ. Διαχείριση μελέτης

Η διαχείριση της μελέτης αφορά όλες εκείνες τις ενέργειες που απαιτούνται, από τον προγραμματισμό του τεχνικού προγράμματος μέχρι την ανάθεση και την ολοκλήρωση της μελέτης.

Η επιτυχία του εγχειρήματος κρίνεται εξ’ ολοκλήρου από ένα και μόνο γεγονός, την έκδοση της διοικητικής πράξης έγκρισης της μελέτης και τη δημοσιοποίηση του αντίστοιχου ΦΕΚ.

Ποίοι εμπλέκονται:

Δυστυχώς, οι τεχνικές υπηρεσίες των νησιών, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες των συναδέλφων τους οποίους ευχαριστούμε ιδιαίτερα για τη συνεργασία, αδυνατούν να ανταποκριθούν σε ένα τέτοιο ρόλο. Υποστελεχωμένες, με το υπάρχον προσωπικό χωρίς ειδικές γνώσεις, καλούνται να διαχειριστούν θέματα από την κατασκευή του πεζοδρομίου μέχρι το αναπτυξιακό όραμα του Δήμου.

Ειδικότερα, το τελευταίο χρονικό διάστημα, όλο και περισσότερα θέματα επιβαρύνουν την καθημερινή τους λειτουργία, σαν αποτέλεσμα του μνημονιακού περιβάλλοντος.

Οι χωροταξικές μελέτες είναι εξαιρετικά σύνθετες και απέχουν πολύ από τα συνήθη αντικείμενα της τεχνικής υπηρεσίας που αφορούν κτιριακά έργα ή έργα υποδομών.

Οι ανάδοχοι είναι συνήθως ομάδα διεπιστημονικής σύνθεσης όπου συμμετέχουν πολεοδόμοι, γεωλόγοι κλπ.

Η προσφιλής μέθοδος των Δημάρχων ήταν μέχρι τώρα η κατ’ ευθείαν ανάθεση σε μελετητή της επιλογής τους.Με πρόσφατο Νόμο η δυνατότητα αυτή πρακτικά ακυρώθηκε και η επιλογή θα γίνεται με κλήρωση.

Οι υποχρεώσεις του αναδόχου απορρέουν από τις συμβατικές του υποχρεώσεις. Εκπονεί εμπρόθεσμα το τεχνικό αντικείμενο και υποβάλλει τις πιστοποιήσεις του. Την ευθύνη της διαχείρισης έχει η Διευθύνουσα Υπηρεσία.

Πιστεύουμε ότι για τις χωροταξικές μελέτες οι ανάδοχοι θα πρέπει να έχουν έναν πιο ουσιαστικό ρόλο, λειτουργώντας παράλληλα και σε συνεργασία με τις τεχνικές υπηρεσίες,«κυνηγώντας» τις διαδικασίες.

Συμπερασματικά, ο Δήμος δεν επιλέγει απλώς έναν ανάδοχο, αλλά ένα συνεργάτη που θα «τρέχει» καλύπτοντας κατά το δυνατόν τις αδυναμίες του συστήματος. Οι υποχρεώσεις πρέπει να αναφέρονται και στη σύμβαση.

Απαραίτητη είναι η εκπόνηση ενός αναλυτικού χρονοδιαγράμματος όπου θα αναφέρονται οι απαιτούμενες μελέτες, οι φορείς έγκρισης και οι ισχύουσες προδιαγραφές, όπως και η καταγραφή των θεσμοθετημένων δεδομένων στην αφετηρία της μελέτης.

Παρατηρείται το φαινόμενο, στην πορεία της μελέτης, να ανακαλύπτονται εγκεκριμένα υπερκείμενα σχέδια που επηρεάζουν την εκπόνηση, ή να απαιτούνται και μελέτες γεωλογικής καταλληλότητας, οριοθέτησης ρεμάτων, επανεξέτασης της θέσης των νεκροταφείων κλπ.

Είναι αδύνατον από την πλευρά του Δήμου ο συνομιλητής του μελετητή να είναι μόνο η τεχνική υπηρεσία.

Με ιδιαίτερη ικανοποίηση διαπιστώσαμε ότι σε ορισμένα νησιά συγκροτήθηκαν κατά περίπτωση ομάδες ντόπιων τεχνικών για να επεξεργαστούν θέσεις χωροταξικού ενδιαφέροντος (πρόσφατα για τη συμμετοχή στη διαβούλευση επί των προτάσεων του χωροταξικού της περιφέρειας).

Προτείνουμε να συγκροτηθεί σε μόνιμη βάση μια ομάδα εργασίας από ντόπιους μηχανικούς που να παρακολουθεί και να παρεμβαίνει κατά την πορεία εκπόνησης των χωροταξικών μελετών.

Η ίδια ομάδα μπορεί να ενημερώνει και την Επιτροπή Ποιότητας Ζωής που συνεδριάζει σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις τουλάχιστον μια φορά το μήνα.

Τα δεδομένα εκπόνησης των μελετών μετά από εισήγηση της ομάδας μπορεί να περιλαμβάνονται και στην ετήσια έκθεση της Ε.Π.Ζ. προς το Δ.Σ.

Όσον αφορά την μελέτη του ΣΧΟΟΑΠ π. Κοινότητας Οίας.

Η μελέτη ξεκίνησε το Νοέμβριο του 2009. Το καθαρό μελετητικό αντικείμενο έχει σύμφωνα με την σύμβαση χρονική διάρκεια 10 μήνες.

Αναφέρουμε συνοπτικά ότι στο πλαίσιο της μελέτης εκπονήθηκαν:

Εκκρεμεί η εκπόνηση του σταδίου Β2 που οριστικοποιεί τις προτάσεις.

Αντίγραφο της μελέτης, όπως και οι αναλυτικές απόψεις για το στάδιο της διαβούλευσης βρίσκονται σε ψηφιακή μορφή στην Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου.

Ελπίζουμε η μελέτη του ΣΧΟΟΑΠ ΟΙΑΣ να μην είναι ακόμη μια μελέτη που θα μείνει σε ένα ράφι. Στην περίπτωση που οι προτάσεις του σταδίου Β1 γίνουν δεκτές, έστω και εν μέρει, έχοντας συμβάλλει στον προβληματισμό για την επίλυση θεμάτων και στην προσπάθεια για τη διατύπωση προτάσεων για την ανάπτυξη του νησιού, η μελέτη θα έχει επιτελέσει τον σκοπό της.

Συμπέρασμα

Με την ευθύνη και το συντονισμό της Δημοτικής Αρχής, πρόσωπα, δομές, και συλλογικότητες πρέπει να συνδιαμορφώσουν ένα όραμα για τον τόπο τους.

Τα διαθέσιμα εργαλεία για την υλοποίηση του οράματος είναι ο χωροταξικός σχεδιασμός και το επιχειρησιακό πρόγραμμα. Αποτελούν το ‘κάδρο’ μέσα στο οποίο περικλείονται επί μέρους δράσεις, οι οποίες πρέπει να είναι στοχευμένες, κοστολογημένες και με χρονοδιάγραμμα υλοποίησης.

Ο αέρας, το φυσικό τοπίο, οι παραλίες, η αγροτική παραγωγή, το παραδοσιακό περιβάλλον, χρήζουν απόλυτης προστασίας, αλλά είναι και πόροι οικονομικής ανάπτυξης.

Ποιος ωφελείται από την αξιοποίησή τους;Το μεγάλο στοίχημα είναι η τοπική κοινωνία να αποτελέσει τον κύριο φορέα της ανάπτυξης .

Μέσα από το τρίπτυχο σοβαρότητα ,συνέπεια στις ισχύουσες διατάξεις και πάνω απ’ όλα εξωστρέφεια,λύσεις υπάρχουν.

Ευχαριστούμε για την φιλοξενία των προτάσεων το δημοσιογράφο κ. Δημήτρη Πράσσο, στον οποίο έχει αποσταλεί και αντίγραφο της μελέτης του ΣΧΟΟΑΠ όπως και οι αναλυτικές απόψεις για το στάδιο της διαβούλευσης.

Αθήνα 01/11/2016

Διονύσης Θεοδωρόπουλος

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Save

Exit mobile version