Οι συνέπειες του υπερτουρισμού και της άνευ όρων τουριστικής ανάπτυξης στα ελληνικά νησιά έχουν γίνει ήδη ορατές, δημιουργώντας πολλαπλά προβλήματα στους μόνιμους κατοίκους και το περιβάλλον. Την ίδια στιγμή πληθαίνουν οι φωνές που κάνουν λόγο για «μη βιώσιμο τουριστικό μοντέλο» και για πολιτικές που θα οδηγήσουν σε κατάρρευση τόσο την ελληνική οικονομία και κοινωνία όσο και τον τουριστικό κλάδο καθαυτό.
Μια ακόμη αρνητική συνέπεια ήρθε να προστεθεί τις προηγούμενες ημέρες, με το κλείσιμο του Παραρτήματος του Εθνικού Ωδείου στη Σαντορίνη λόγω της τουριστικής αξιοποίησης του κτιρίου που στεγάζεται. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Πανελλήνιου Μουσικού Συλλόγου, περίπου 100 μαθητές και μαθήτριες αναγκάζονται να διακόψουν τις μουσικές τους σπουδές και 8 δάσκαλοι μουσικής να οδηγηθούν στην ανεργία1. Πρόκειται για άμεση επίδραση του υπερτουρισμού και της τουριστικής ανάπτυξης στην εκπαίδευση και τον πολιτισμό του νησιού.
Η Σαντορίνη βρίσκεται στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης δεδομένου ότι ο υπερτουρισμός ασκεί πίεση στις υποδομές του νησιού και υποβαθμίζει το περιβάλλον. Επίσης, η ποιότητα της ζωής των μόνιμων κατοίκων υποβαθμίζεται και οι τιμές των βασικών αγαθών και των ακινήτων αυξάνονται, ενώ η τουριστική δραστηριότητα αλλοιώνει και εμπορευματοποιεί πλήρως την τοπική κουλτούρα και τον πολιτισμό. Το πρόσφατο άρθρο του δημάρχου Θήρας Νίκου Ζώρζου στο Guardian2 επιβεβαιώνει τα παραπάνω, καλώντας την Πολιτεία να λάβει άμεσα μέτρα ανάσχεσης του τουριστικού και οικοδομικού κορεσμού που βιώνει το νησί.
1 ΠΜΣ: Οι συνέπειες του «τουριστικού θαύματος» της Σαντορίνης για τους κατοίκους του νησιού. Διαθέσιμο εδώ: https://pmu.gr/?p=10142.
2 Smith, H. (2024). ‘Everywhere jam-packed’: mayor of Santorini warns of overtourism crisis. The Guardian. Διαθέσιμο εδώ: https://www.theguardian.com/world/article/2024/aug/30/mayor-of-santorini-warns-of- overtourism-crisis-greece.
Είναι σαφές πως η συνέχιση των μουσικών σπουδών στη Σαντορίνη πρέπει να διασφαλιστεί. Όπως επίσης το εργασιακό μέλλον των δασκάλων και του διοικητικού προσωπικού. Ωστόσο, το κλείσιμο του Παραρτήματος Θήρας του Εθνικού Ωδείου φανερώνει την επιτακτική ανάγκη για ένα βιώσιμο και δίκαιο σχεδιασμό ανάπτυξης, που θα προστατεύει τα θεμελιώδη πολιτιστικά και εκπαιδευτικά δικαιώματα και τις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών.
Στο πλαίσιο αυτό και δεδομένου ότι ξεκινά άμεσα το νέο εκπαιδευτικό έτος, ερωτώνται οι υπουργοί:
- Ποιες ενέργειες θα αναλάβουν για την απρόσκοπτη πρόσβαση και συνέχιση των μουσικών σπουδών των 100 μαθητών και μαθητριών στη Σαντορίνη; Έχει ξεκινήσει η διαδικασία εξεύρεσης εναλλακτικών χώρων για τη λειτουργία του Ωδείου, συμπεριλαμβανομένων χώρων που ανήκουν στο Δήμο Θήρας ή/και την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου;
- Ποια μέτρα προτίθενται να λάβουν ώστε ο υπερτουρισμός και ασύδοτη τουριστική ανάπτυξη να μην απειλεί τις πολιτιστικές και εκπαιδευτικές υποδομές στα νησιά της χώρας;