ΧΑΙΡΟΠΟΛΕΙΑ Η ΑΛΛΗ ΞΕΝΙΤΕΜΕΝΗ ΚΟΡΗ ΤΗΣ ΘΗΡΑΣ

ΜΑΣ ΑΤΕΝΙΖΕΙ ΑΠΟ ΤΟ ΛΟΥΒΡΟ

 

 

 

 

 

Τώρα που η «Κόρη» της Θήρας, πήρε των ομματιών της για να κάνει λουτρά στην Ιταλία, είναι μάλλον ευκαιρία να θυμίσουμε μια άλλη ξενιτεμένη Κόρη. Αυτή έχει και όνομα. Τη λένε «Χαιροπόλεια». Είναι τρισεγγονή εκείνης που ανακάλυψε ο Χαράλαμπος Σιγάλας, αλλά βρέθηκε πρώτη, περισσότερο από δύο αιώνες πριν.

 

Τα πράγματα όμως από την αρχή. Το όνομα Louis-François-Sébastien Fauvel, μόνο σε κάποιους ιστορικούς ή αρχαιολόγους λέει κάτι. Γεννήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 1753 στο Clermont-en-Beauvaisis και ήταν ζωγράφος , αρχαιολόγος και διπλωμάτης. Επειδή τα οικονομικά του δεν ήταν πολύ καλά, έζησε πολύ καιρό ως προστατευόμενος του πάμπλουτου και πανίσχυρου Κόμη  Choiseul-Gouffier (Marie-Gabriel-Florent-Auguste, Count of Choiseul-Gouffier το πλήρες όνομά του) που μεταξύ άλλων ήταν και φίλος του πανίσχυρου ραδιούργου Ταλεϋράνδου.

 

Όταν ο Choiseul έκανε ένα ταξίδι στην τότε Οθωμανική Αυτοκρατορία, πήρε τον Fauvel μαζί του. Η σχέση των δύο ανδρών, παρ’ ότι ευγενική, μάλλον έκανε τον προστατευόμενο να δυσφορεί. ««Έξω από τη γαλέρα του Choiseul, δεν μπορώ να κάνω πίσω: ελευθερία, γλυκειά ελευθερία. Ήρεμος σε όλα εκτός από την περιέργεια. είναι δύσκολο να λυγίσω τον εαυτό μου για να δουλέψω για άλλους» γράφει, σύμφωνα με την ALESSIA ZAMBON, Ερευνήτρια στο Γαλλικό Εθνικό Ινστιτούτο Ιστορίας της Τέχνης, που εξέδωσε έρευνα για τo  Voyage pittoresque de la Grèce (Ταξίδι στη γραφική Ελλάδα) του Choiseul-Gouffier .

 

Ο Φωβέλ  αφού ακολούθησε τον κόμη στην Ελλάδα το 1780-82, επανήλθε το 1784 ως υποπρόξενος όταν αυτός διορίστηκε πρεσβευτής στην Υψηλή Πύλη. Το ενδιαφέρον και των δύο ήταν τα αρχαία. Έψαχναν παντού, και όχι βέβαια για να τα αφήσουν στους άξεστους ιθαγενείς. Τα ήθελαν για λάφυρα, στα αρχοντικά τους ή στα μεγάλα Μουσεία. Μάλιστα ο Φωβέλ, είχε διασταυρωθεί και με τον άλλο μέγα «αρχαιολάτρη» Λόρδο Έλγιν, καταφέρνοντας να τσιμπήσει κι αυτός το κατιτίς του από τον Παρθενώνα. Σούφρωσε δηλαδή  τη μετόπη «Μάχη των Λαπιθών με τους Κενταύρους»,  και το ανάγλυφο «Η Πλάκα των Εργαστινών». Και τα δύο εκτίθενται περήφανα στο ανεπίληπτο, άσπιλο και αμόλυντο Μουσείο του Λούβρου.

 

Κάποια στιγμή, ο αρχαιολάτρης τυχοδιώκτης βρέθηκε στη Σαντορίνη όπου το 1788  μέσα στη «Βασιλική Στοά» της Αρχαίας Θήρας, ανακάλυψε τη «Χαιροπόλεια». Όμως το άγαλμα που οι ειδικοί χρονολογούν στο πρώτο μισό του 1^ου μ.Χ αιώνα, δεν ήταν ολόκληρο. Σύμφωνα με το Μουσείο του Λούβρου, έλειπαν το κεφάλι, οι πήχεις των χεριών και οι βάσεις των ποδιών. Αλλά ότι απέμενε, ήταν τόσο περίτεχνο και αρμονικό που οι Γάλλοι αποφάσισαν να το χρησιμοποιήσουν ως πρότυπο για ένα μνημειακό- πατριωτικό έργο που θα τοποθετούσαν στη Μασσαλία.

 

Το εγχείρημα, ανέλαβε ο γλύπτης Alexandre Renaud, που έχοντας ως πρότυπο τη “Χαιροπόλεια” θα αναπαριστούσε την «Ισότητα» ( Égalité), από το τρίπτυχο της Γαλλικής Επανάστασης «Liberté , Égalité , Fraternité» (Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφοσύνη). Το μνημείο δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, αλλά ο καλλιτέχνης σμίλεψε σε μάρμαρο μερικά από τα μοντέλα που είχε φιλοτεχνήσει σε γύψο, ιδιαίτερα τα πόδια. Μόλις όμως το Λούβρο, απέκτησε το άγαλμα ο τότε έφορος αρχαιοτήτων Κόμης Clarac, ανέθεσε το 1818 στον γλύπτη Bernard Lange  να ολοκληρώσει το κεφάλι, τα χέρια και τον αριστερό ώμο όπως είναι τώρα ορατά.

 

 

Από τότε, η ελληνιστική-ρωμαϊκή «Κόρη της Θήρας» βρίσκεται στο «Τμήμα Ελληνικών, Ετρουσκικών και Ρωμαϊκών Αρχαιοτήτων» . Το σημερινό μέγεθός του  έχει ύψος: 218 εκατοστά (με τη βάση), ενώ το ύψος του αρχικού ευρήματος πριν συμπληρωθεί ήταν 169 εκατοστά. Έχει πλάτος: 85εκατοστά, πάχος: 75 και βάρος: 685 κιλά.

Όσο για τον Φωβιέ, αφού μαζί με τον Αυστριακό πρόξενο Γκρόπιους διέσωσε εκατοντάδες Τούρκους που πολιορκούνταν μέσα στην Ακρόπολη, από 2.000 επαναστατημένους έλληνες μαχητές, είδε το γεμάτο αρχαιότητες σπίτι του στην Αθήνα, να καταστρέφεται και διέφυγε στη Σμύρνη όπου και πέθανε το 1838.

Η Χαιροπόλεια, παραμένει στο Λούβρο. Κανείς δεν την ζήτησε ποτέ πίσω.

 

ΠΗΓΕΣ

1. “Σαντορίνη 1939-1940 Μιχαήλ Αντ.Δανέζη”- Έκδοση “Εις ενίσχυσιν του Οφθαλμιατρείου Θη΄ρας “Η Αγία Βαρβάρα”
2. ALESSIA ZAMBON “Le voyage en Grece du comte de Choiseul-Gouffier”
3. https://collections.louvre.fr/en/ark:/53355/cl010250560
4. https://www.academie-francaise.fr/les-immortels/marie-gabriel-florent-auguste-de-choiseul-gouffier
5. https://www.mutualart.com/Artist/Louis-Francois-Sebastien-Fauvel/8B4B0942E674AE5F/Biography
6. https://en.wikipedia.org/wiki/Louis-Fran%C3%A7ois-S%C3%A9bastien_Fauvel
7. https://greekreporter.com/2022/07/05/fauvel-frenchman-vied-elgin-parthenon-

 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1. 

   Louis-François-Sebastien Fauvel